Nederland heeft veel kastelen, maar kasteel Haarzuylens vlakbij Utrecht is onze favoriet. Dit fotogenieke kasteel is precies zoals je als kind kastelen tekende: met een gracht, indrukwekkende toegangspoort en vooral veel torentjes. De volledig ingerichte kamers van Haarzuylens zijn prachtig om doorheen te wandelen met de bijzondere centrale hal als absoluut hoogtepunt. Bereid je voor op je bezoek aan het grootste kasteel van Nederland met onze tips en achtergrondinformatie.
Leestip: nog meer kastelen bezoeken? We schreven eerder al een lijst met de twaalf mooiste kastelen in Nederland.
De Haar, Haarzuylens of Slot Zuylen?
Het kasteel heeft veel namen en dat kan nog wel eens verwarrend werken, zeker omdat een tweede kasteel met een vergelijkbare naam ook in Utrecht ligt. Het kasteel wordt op de officiële website Kasteel De Haar genoemd, een verwijzing naar de familie Van de Haar die verbonden is met de vroege geschiedenis van het kasteel.
Door de jaren heen heeft het kasteel veel andere namen gehad. De adellijke familie die het kasteel ooit stichtte, heette familie Van Zuylen. Combineer dat met de naam De Haar en je hebt Haarzuilens, Haarzuilen of Haarzuylens. Het plaatsje waar het kasteel staat heet tegenwoordig Haarzuilens. Maar ook Ter Haar, De Haer en Huis De Haar komt in de geschiedenisboeken voor.
Let er wel op dat Slot Zuylen echt een ander kasteel is en niet eens heel ver van Kasteel De Haar. Overigens ook zeker een aanrader om te bezoeken.
De geschiedenis van kasteel De Haar
De geschiedenis van Haarzuylens gaat ver terug naar de tijd dat hier een slot van de familie Van de Haar stond. Toen in de vijftiende eeuw een Van de Haar-dochter in de familie Van Zuyen trouwde, ontstond een combinatie die tot de dag van vandaag in de bijnaam van het kasteel voortleeft.
Maar het kasteel dat je vandaag ziet, danken we vooral aan baron Etienne van Zuylen. Hij erfde in de negentiende eeuw het toen zwaar vervallen familiekasteel. Hij vond de financiële middelen om zijn familiedomein te herstellen door in 1887 te trouwen met Hélène, een rijke dochter van de familie De Rothschild. Het echtpaar schakelde de de beroemde Nederlandse architect Cuypers, die ook het Rijksmuseum en het centraal station in Amsterdam ontwierp. Hij restaureerde het kasteel in middeleeuwse stijl, zoals we Kasteel De Haar vandaag kennen. De verbouwing was zo grootschalig dat die maar liefst twintig jaar duurde.
De baron en barones hadden een nogal extravagant leven. Ze voorzagen het kasteel van alle mogelijke comfort, waardoor het luxer was dan de paleizen van de koninklijke familie in die tijd. Denk aan stromend water – ook warm – elektriciteit, een lift en centrale verwarming. En dat voor een kasteel dat nooit gebruikt is om fulltime te wonen.
De familie Van Zuylen had ook nogal wat gasten om te imponeren. Thierry, kleinzoon van Etienne en Hélène, pakte het extravagante leven van zijn grootouders op. Vanaf de jaren ’60 gebruikte hij het kasteel eigenlijk alleen nog in de septembermaanden. Deze maand was het hoogtepunt op de Nederlandse sociale kalender met alle grote feesten die de Van Zuylens op Kasteel de Haar organiseerden. Ze ontvingen grote sterren als Coco Chanel, Brigitte Bardot en Yves Saint Laurant en ook het Nederlandse koningshuis was present.
Het kasteel is uiteindelijk in 2000 overgedragen aan een daarvoor opgerichte stichting. Het châtelet naast het kasteel – zelf ook haast een kasteel waardig – is in handen van de Van Zuylens gebleven. De familie heeft wel het recht bedongen om het kasteel een maand per jaar zelf te blijven gebruiken. De septembertraditie is dus in stand gebleven, al schijnen er geen extravagante feesten meer te worden gehouden.
Een bezoek aan kasteel De Haar
Kasteel De Haar heeft 200 kamers en is daarmee het grootste kasteel van Nederland. Trek dus zeker voldoende tijd uit voor je bezoek, al kan je natuurlijk niet alle 200 kamers bezoeken.
Het hoogtepunt is de bijzondere centrale hal. De hal is meer een kathedraal dan een kasteel met dramatische gotische bogen en standbeelden. De hand van architect Cuypers is hierin duidelijk terug te zien. De katholieke architect stond in zijn tijd bekend om zijn gotische ontwerpen, als ware een katholieke kerk in een overwegend protestants Nederland. Dat zorgde in die tijd ook voor behoorlijk wat opzien bij het bijvoorbeeld Rijksmuseum. Onze protestantse koning vond het ontwerp te katholiek en weigerde bij de museumopening te zijn.
Ook in de andere kamers zul je je ogen uitkijken. De kamers zijn volledig ingericht, zoals de kamers ooit vroeger in gebruik waren. In ieder kamer is meer achtergrondinformatie te lezen, maar nog leuker is om de zaalgids te vragen om wat te vertellen. Deze vrijwilligers hebben een schat aan informatie en laten het kasteel pas echt tot leven komen.
Zorg er bij een bezoek aan het kasteel voor dat je ook de tijd hebt om de prachtige landschapstuin te bezoeken. Het kasteelterrein is maar liefst 55 hectare groot, dus je kunt hier heerlijk wandelen en ook picknicken. Zorg dat je zeker de herten en het doolhof bezoekt.
Een ticket voor Kasteel Haarzuylens kost € 18 voor het kasteel en € 7 voor het park voor volwassenen. Parkeren kost nog eens € 6. Als je een Museumkaart hebt zoals wij, is toegang tot het park en kasteel gratis. Je kan de tickets vooraf online kopen.
