In het kleine plaatsje Alcobaça staat een van de grote UNESCO-wonderen van Portugal: het klooster van Alcobaça is een prachtig geheel van kloosters, kerken en binnenplaatsen in een uitbundige bouwstijl. Het klooster ligt niet ver van de Portugese kust tussen Porto en Lissabon en hoort absoluut op jouw roadtriproute langs de Portugese kust thuis. Het klooster is bekend van het tragische liefdesverhaal van de kroonprins en zijn grote liefde en maakt vooral indruk vanwege de bijzondere bouwstijl, gigantische keuken, vreemde details en binnenriviertje. Lees in deze blog meer over deze UNESCO-parel in Portugal om jouw bezoek aan het klooster van Alcobaça voor te bereiden.
Het tragische liefdesverhaal van kroonprins
In de kloosterkerk van Alcobaça ligt een van de Portugese koningen samen met zijn vrouw begraven en het tragische liefdesverhaal van de twee is daardoor onlosmakelijk verbonden met deze stad.
Toen deze koning Pedro I nog kroonprins was, was hij getrouwd met prinses Constance van Castilië. De twee waren door hun ouders aan elkaar uitgehuwelijkt, dus van een grootse liefde was niet echt sprake. Die liefde vond Pedro uiteindelijk wel, maar dan bij een hofdame en nicht van Constance. Jarenlang had Pedro een affaire met hofdame Ines de Castro met wie hij vier kinderen kreeg.
Toen Constance uiteindelijk in 1345 in het kraambed van haar derde kind stierf, werd het de vader van Pedro heet onder zijn voeten. Koning Alfonso was als de dood dat de minnares van zijn zoon nog meer invloed op hem zou krijgen en de Portugese politiek negatief zou beïnvloeden. De koning liet de geliefde van zijn zoon vermoorden om dit te voorkomen. Te laat volgens Pedro, want die beweerde dat hij en Ines al in het geheim waren getrouwd. Pedro liet later als koning zijn geliefde postuum tot koningin kronen en hij liet een extravagant grafmonument voor Ines bouwen in de kerk van Alcobaça. Daar reserveerde hij ook voor zichzelf een plekje zodat ze na de dood voor altijd samen zouden zijn.
Het Mosteiro de Santa Maria de Alcobaça
Het dorp Alcobaça wordt omschrijven als mooi historisch en pittoresk, maar iedere bezoeker moet toegeven dat een bezoek van het plaatsje geheel draait om dat architectonisch wonder: het klooster van Alcobaça. Of voluit: het Mosteiro de Santa Maria de Alcobaça.
De kerk van het kloostercomplex is gratis te bezoeken en is een indrukwekkend hoge hal met een woud van zuilen. Het plafond en de zuilen van de kerk zijn sober, zeker in vergelijking met andere delen van het klooster. Maar juist die soberheid in combinatie met de grote hoogte maken indruk. Het schip van de kerk is 106 meter lang en maar 23 meter breed, waardoor die hoogte nog eens extra wordt benadrukt. Als je pracht en praal zoekt, moet je doorlopen naar de praalgraven van de geliefden Pedro en Ines. De tombe van Ines rust op wezens die haar moordenaars moeten voorstellen en op de tombe is de inscriptie Até o fim do mundo (Tot het einde van de wereld) te lezen.
De kloosterkerk is gratis toegankelijk, maar als je naast de kathedraal en deze tombes ook het klooster wilt bezoeken, heb je een ticket van € 6 nodig. Of koop een combinatieticket van € 15, waarmee je ook de kloosters in Batalha en Tomar kan bezoeken zoals wij deden.
Het klooster werd gesticht in de twaalfde eeuw door de eerste koning van Portugal, Alfonso I, die had beloofd dit te doen als hij een belangrijke veldslag tegen de Moorse bezetters zou winnen. De koning maakte zich er niet makkelijk van af en vervulde zijn belofte door een monumentaal klooster in Gotische stijl te bouwen dat zou uitgroeien tot een van de rijkste en machtigste kloosters van heel Portugal.
Dat er veel monniken in het klooster woonden, wordt wel duidelijk tijdens je bezoek en vooral in de spectaculaire keuken. Wij waren onder de indruk van de enorme oven met metershoge schoorsteen, bedekt met blauwwitte azulejos en ondersteund door gietijzeren kolommen. Hier werden duidelijk honderden monden gevoed. Ook bizar is het waterbasin in de vloer, waar ooit levende vissen werden gehouden zodat het eten verser dan vers op tafel kon worden gezet.
En hoe het klooster aan dat water kwam? Door het klooster liep een aangelegde zijtak van de rivier die langs Alcobaça stroomt. Zo hadden de monniken altijd genoeg water en kon de visvijver in de keuken altijd van water worden voorzien. Een leuke legende is dat de grote eetzaal een wel heel smalle deur in de zijmuur heeft. De monniken die iets te veel hadden genoten van al het lekkers uit de kloosterkeuken en daardoor niet meer door de deur pasten, konden niet in de eetzaal komen en waren zo gedwongen tot vasten.
De kloostergalerij werd door koning Denis I in de veertiende eeuw toegevoerd. Het had oorspronkelijk maar een verdieping, maar kreeg daar in de zestiende eeuw een bovenop in de Manuel-stijl, een uitbundige bouwstijl genoemd naar koning Manuel I. Bezoek daarom ook zeker die bovenste verdieping en bekijk alle vreemde details, zoals de waterspuwers in de vorm van een varkentje of aap, bijzonder bewerkte pilaren in de ramen en details van vogels, druiven of touwen.
In de achttiende eeuw werd het klooster uitgebreid met nog een klooster en werd de kerk gerestaureerd in de toen populaire barokstijl. Dit zie je vooral terug in de prachtige voorgevel van de kerk. In 1811 kwamen de Franse troepen van Napoleon in Portugal en plunderden zij onder andere het klooster van Alcobacá. Dit zie je terug in bijvoorbeeld beschadigingen aan de tombe van Ines in de kerk, maar ook de kloosterbibliotheek moest het ontgelden. Je ziet er nu niets meer van terug, maar dit was ooit de grootste van het land. In 1834 werden de kloosters in Portugal opgeheven, zodat de nieuwe koning zich al hun bezittingen kon toe-eigenen, en verlieten de monniken het gebouw.
Het klooster kwam in 1989 op de UNESCO Werelderfgoedlijst terecht. In 2007 werd het ook verkozen als een van de ‘Zeven wonderen van Portugal’ na een nationale verkiezing.
Bewaar deze blog op Pinterest om later te herlezen:
