Nederland staat bekend om die iconische windmolens en je vindt ze letterlijk overal. Maar wat is de beste plek in Nederland om die oer-Hollandse windmolens te bezoeken? Is het de bekende toeristische trekpleister Kinderdijk of de Zaanse Schans? Wij bezochten beide plaatsen meerdere keren en vinden eigenlijk dat je ze gewoon allebei op je bucketlist voor Nederland moet zetten. Maar mocht je daar geen tijd voor hebben, dan helpen wij je graag op weg om een keuze te maken. We vertellen in deze blog over onze ervaring, we geven praktische tips en we leggen precies uit waarom een bezoek aan Kinderdijk of de Zaanse Schans zo verschillend is.
De windmolens van de Zaanse Schans
De Zaanse Schans bezoeken
De Zaanse Schans is een toeristische attractie in de buurt van Amsterdam. Het is vooral beroemd om de windmolens, maar eigenlijk is de Zaanse Schans veel meer dan dat. Het is een klein historisch dorp dat je terug in de tijd neemt en je een glimp biedt van het Nederlandse leven van weleer.
Dat zou je doen denken dat dit een oude historische plaats is, maar niets is minder waar: de Zaanse Schans is pas vrij recent gebouwd. Het dorp werd in 1963 gebouwd om de historische bouwstijl van de Zaanstreek te conserveren op één locatie. Hiervoor werden historische gebouwen en monumenten uit de omgeving verplaatst naar deze plek aan de rivier de Zaan om daar het iconische dorpje te creeren dat je vandaag kunt bezoeken. Zelfs die beroemde windmolens stonden hier niet origineel, maar zijn verplaatst. Welke historische bouwstijl daarmee werd geconserveerd? Die met die typische groene houten huizen die je alleen in de Zaanstreek aantreft.
Dat betekent niet dat de Zaanse Schans is ontworpen als toeristische attractie. Sterker nog: een van de voorwaarden was dat het geen museumdorp zonder inwoners zou worden, maar daadwerkelijk een woonlocatie voor de lokale bevolking. Al snel na het bouwen van het historische dorp veranderde die insteek. Hoewel er inderdaad locals in de huisjes waren ingetrokken, trok deze bijzondere plek ook veel bekijks. Steeds meer toeristen trokken naar de Zaanse Schans en daar was het dorp oorspronkelijk helemaal niet op toerust. Al in de jaren ’70 werd daarom besloten om meer historische gebouwen hierheen te verplaatsen en te openen als museum en toeristenwinkeltjes. Ook werd het plan van een plaatselijke school geannuleerd en kwam op die plaats de grote parkeerplaats voor alle bezoekers.
Als je vandaag de dag door de Zaanse Schans loopt, zal je opvallen dat er nog steeds mensen wonen. Je mag hun huizen overigens niet zomaar bezoeken en er hangen veel bordjes met ‘privéterrein’, waar je niet verder kan lopen. Hoewel de Zaanse Schans geen authentieke plaats is, voelt het als bewoonde plek toch een stuk echter dan je zou verwachten. Dat neemt niet weg dat het wel een erg klein dorpje is met maar een paar straatjes en boerderijen, wat al snel overspoeld raakt door de grote toeristenaantallen in de weekenden en het hoogseizoen.
Je bezoekt de Zaanse Schans door langs de charmante huisjes te dwalen, de molens te zien en de winkels en musea te bezoeken. Omdat het zo klein is, heb je zeker aan een halve dag al genoeg voor jouw bezoek. Op de officiële website vind je welke musea, winkels en molens er precies wanneer geopend zijn.
Het beroemde hoogtepunt zijn natuurlijk de molens van de Zaanse Schans. Het bekende plaatje dat je van de Zaanse Schans meestal ziet, is van de acht grote windmolens langs de rivier de Zaan. Er zijn ook vier kleinere windmolens in en rond het dorp. Iedere molen had vroeger een ander doel. Zo is er een zaagmolen en is een ander ooit gebruikt om specerijen te malen. Bij iedere molen kan je uitleg krijgen over hun oude functie. Daarnaast zijn er ook veel musea op de Zaanse Schans, zoals een replica van de eerste Albert Heijn-winkel die nu is ingericht als museum.
Kaart van de Zaanse Schans
Kan je de Zaanse Schans gratis bezoeken?
Ja, de Zaanse Schans mag dan een populaire toeristentrekpleister zijn. Het is ook nog steeds gewoon een dorp waar mensen wonen en bezoekers op de openbare straten doorheen kunnen lopen. Je hebt alleen een ticket nodig om de molens en de Zaanse Schans-musea te bezoeken. Parkeren is ook niet gratis en kost € 12 per dag.
Hoe kom je bij de Zaanse Schans?
De Zaanse Schans ligt dicht bij Amsterdam en daardoor makkelijk te combineren met een stedentrip Amsterdam. Er zijn tal van georganiseerde tours van Amsterdam naar de Zaanse Schans, wat de drukte op deze plek verklaart.
Wij zouden je – zeker als Nederlander – dat soort tours afraden. Ook vanuit Amsterdam is de Zaanse Schans maar een half uur rijden en je kan er prima parkeren op de grote parkeerplaats. Ook met het openbaar vervoer kom je makkelijk op deze locatie. Er is een directe busverbinding tussen Amsterdam Centraal Station en de Zaanse Schans. Ook de trein is een goede optie. Het treinstation van de Zaanse Schans ligt op 10 minuten lopen van het historische dorp.
Overnachten in de Zaanse Schans
Als je de Zaanse Schans wilt beleven zoals de lokale bevolking dat doet, overweeg dan om in het dorpje te blijven slapen. Een van de oude Zaanse huisjes in het hartje van de Zaanse Schans is nu een bed and breakfast, B&B Heerlijck Slaapen. Het is de enige plek waar je kunt slapen tussen de historische bezienswaardigheden van de Zaanse Schans!
Een andere geweldige plek om te verblijven is het iconische Inntell Hotel Zaandam vlakbij de Zaanse Schans. Je hebt er vast wel eens foto’s van gezien met zijn unieke design van de typische groene Zaanse huisjes.
De windmolens van Kinderdijk
Kinderdijk bezoeken
Waar de Zaanse Schans vlakbij Amsterdam ligt, is Kinderdijk niet ver van Rotterdam te vinden. Het is een van de bekendere plekken om Hollandse windmolens te bezoeken, omdat je hier de hoogste concentratie ervan hebt. Hier staan maar liefst negentien historische windmolens bij elkaar. Nergens anders zie je er zo veel op een locatie!
Toen ooit het gebied ten zuiden van Rotterdam werd ingepolderd en er dijken werden aangelegd om het rivierwater buiten te houden, ontstond de noodzaak om regenwater en grondwater buiten de nieuwe polders te houden. Er kwam een stelsel van sloten en rivieren om al dit water naar één laagste punt af te voeren: Kinderdijk. Daar werden vervolgens een toen hypdermodern systeem van molens en vanaf 1868 gemalen aangelegd. Door de eeuwen heen werd dit systeem steeds verder geperfectioneerd en daarmee is dit systeem uniek in zijn soort. Het hele gebied staat daarom sinds 1997 op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
De 19 molens vormen dat bekende Hollandse plaatje dat nu miljoenen bezoekers trekt. Bij een bezoek aan Kinderdijk zal je als eerst langs het bezoekerscentrum en Wisboomgemaal lopen. Je kunt hier een uitleg krijgen over het oude en bestaande watersysteem in deze regio en een film bekijken over de molens. Vanaf het bezoekerscentrum loopt een fiets- en voetpad recht vooruit naar de molens. Het is overigens een openbaar pad, dus een entreekaartje heb je hier (nog) niet nodig.
Vervolgens kom je meteen bij het mooiste stukje van Kinderdijk met rechts de acht molens van de Nederwaard en links de acht van de Overwaard. De windmolens staan opgesteld langs het water, waardoor prachtige reflecties ontstaan. Verderop staan nog meer windmolens. Er zijn daar minder bezoekers, omdat ze meestal dicht bij het bezoekerscentrum blijven.
Wat je meteen zal opvallen, is dat de molens nog altijd bewoond zijn. Veel van de molenaars zijn al generaties lang aan de molens van Kinderdijk verbonden. Ooit waren de molenaarsfamilie verantwoordelijk voor de molens. Inmiddels zijn hun afstammelingen geen traditionele molenaars meer, maar hebben ze ‘normale’ banen en wonen ze in een toeristische attractie.
Kaart van Kinderdijk
Kun je Kinderdijk gratis bezoeken?
Ja, de molens van Kinderdijk kan je gratis bezoeken. De molens staan langs een openbaar fietspad opgesteld, dus je kan dit beroemde plaatje daarom gewoon zelfstandig en gratis bezoeken. De beste manier om van alle windmolens te genieten, ook die verder van het bezoekerscentrum, is door een ‘rondje Kinderdijk’ van ongeveer 8 kilometer te lopen. De exacte wandelroute vind je hier.
De opengestelde museummolens en andere musea zijn niet gratis bezoeken; hiervoor moet je een ticket kopen. De tickets zijn geldig voor de drie museummolens, maar ook een rondvaart, introductiefilm en audiotour zijn inbegrepen. Doordeweeks zijn (online met korting bestelde) tickets € 16 en in het weekend € 18,50.
Hoe kom je in Kinderdijk?
Met een auto kun je makkelijk in Kinderdijk komen, maar parkeren kan wat lastig zijn. Het kleine dorpje kan al die stromen bezoekers per auto natuurlijk niet aan, dus kan je in het dorp alleen met een vergunning parkeren. Je moet daarom parkeren aan de Marineweg in Alblasserdam en vanaf daar kan je een shuttlebus naar de Kinderdijkse molens nemen. Je betaalt € 7,50 voor je parkeerplek en de shuttlebus.
Het openbaar vervoer is de beste keuze om in Kinderdijk te komen. Je kan prima met de bus vanuit Rotterdam en Dordrecht naar de molens reizen, maar wat dacht je van de Waterbus? Ook dit bijzonder stukje openbaar vervoer gebruik je gewoon met jouw normale ov-chipkaart. Vanuit hartje Dordrecht en Rotterdam kan je opstappen om voor de deur van Kinderdijk te worden afgezet.
Of wat dacht je ervan om naar Kinderdijk te fietsen? Vanaf Rotterdam centrum ben je al in een uurtje in Kinderdijk. Wij fietsen dit stuk zelf ook en alleen al de tocht zelf is een leuk uitje door mooie landschappen. Aan het eind zal je ook een veerpont nemen om bij de molens te komen en dat maakt het fietsavontuur helemaal af.
Overnachten in Kinderdijk
Kinderdijk zelf heeft geen overnachtingsmogelijkheden. Wel kan je een dorp verder – Lekkerkerk op 6 kilometer afstand – een bijzondere slaapplek vinden. Daar staat een wellnesshuisje met infraroodsauna, Turkse stoomdouche en een bubbelbad aan het water.
Omdat Kinderdijk zo makkelijk te bezoeken is vanaf Rotterdam en je aan een halve dag ruim genoeg hebt, is het makkelijk om een bezoekje te combineren met een stedentrip naar Rotterdam. Wij schreven eerder een blog met de leukste en meest bijzondere overnachtingen in Rotterdam.
Dus Kinderdijk of Zaanse Schans?
Overeenkomsten
- Hoge concentratie van historische Nederlandse windmolens
- Beide zijn gratis te bezoeken, als je de musea overslaat
Verschillen
- De Zaanse Schans is een dorp naast de stad Zaandam ligt, terwijl Kinderdijk tussen de groene weilanden ligt.
- Er is meer te ontdekken en zien op het dorp van de Zaanse Schans, maar Kinderdijk heeft veel meer windmolens dan de Zaanse Schans.
- Kinderdijk ligt dicht bij Rotterdam, terwijl de Zaanse Schans ligt dichter bij Amsterdam en daardoor meer toeristen trekt.
- De molens van Kinderdijk bieden een meer authentieke ervaring omdat ze op deze exacte locatie zijn gebouwd en de molens van de Zaanse Schans hier veel later zijn geplaatst.
- De windmolens van de Zaanse Schans werden voor verschillende doeleinden gebruikt, zoals het malen van specerijen en het maken van olie, terwijl de windmolens van Kinderdijk allemaal voor hetzelfde waterbeheersingsdoel werden gebouwd. Hierdoor hebben de molens van de Zaanse Schans namen, maar de molens van Kinderdijk alleen nummers.
- Kinderdijk is een betere plek voor mooie landschapsfoto’s met de reflecties van de windmolens in het water en de prachtige gouden kleuren rond zonsopgang of zonsondergang.
- Op de Zaanse Schans met zijn grote parkeerplaats is het makkelijker om te parkeren, terwijl Kinderdijk alleen een grote parkeerplaats buiten het dorp heeft en je de pendelbus moet nemen.
- Je kunt Kinderdijk bereiken met de waterbus vanuit Rotterdam of Dordrecht, wat een geweldige ervaring is.
Dit vinden wij de mooiste windmolens in Nederland
Onze voorkeur gaat uit naar Kinderdijk boven de Zaanse Schans. Hoewel beide bekende toeristische trekpleisters zijn, is Kinderdijk veel minder toeristisch. De Zaanse Schans is doorgaans overspoeld met toeristen en souvenirwinkels, terwijl het dorp niet eens authentiek is maar hier later zo herbouwd. Het voelt voor ons authentieker om door het Nederlandse platteland te wandelen en te genieten van de weidse uitzichten met de beroemde windmolens in Kinderdoek.
Bewaar deze blog op Pinterest om later te herlezen:
