Italië

Etna beklimmen: alles wat je moet weten

De Etna, Europa’s hoogste actieve vulkaan, is een indrukwekkend natuurfenomeen dat je gezien móét hebben als je Sicilië bezoekt. Het landschap is net zo dramatisch als je verwacht: eindeloze lavavelden, rokende kraters en een adembenemend uitzicht tot aan de Middellandse Zee.

Maar hoe pak je een bezoek aan deze reus het beste aan? Kun je hem op eigen houtje ontdekken, of is een gids echt nodig? Wat zijn de slimste routes en welke hoogtepunten mag je niet missen?

In deze blog delen we onze ervaringen en praktische tips om jouw Etna-avontuur onvergetelijk te maken. Een dag op de Etna is een geweldig avontuur – van het maanlandschap tot het gevoel letterlijk op een kokend natuurwonder te staan. Lees verder en ontdek alles wat je moet weten voor een unieke ervaring.

Powered by GetYourGuide
Etna

Over de Etna-vulkaan

De Etna is niet zomaar een vulkaan; het is een levend stukje geschiedenis midden op Sicilië. Met een hoogte van 3.403 meter – al verandert dat continu door nieuwe uitbarstingen – is het de hoogste actieve vulkaan van Europa. Hier voelt alles groots: de kraters, de lavastromen en zelfs de verhalen die eraan verbonden zijn. De Etna is een plek waar natuur en geschiedenis elkaar letterlijk overlappen.

De vulkaan kent een lange en turbulente geschiedenis. Al zo’n 500.000 jaar geleden begon de Etna haar bestaan met uitbarstingen onder de zeespiegel. Sindsdien heeft ze niet stilgezeten. Een van de meest rampzalige uitbarstingen vond plaats in 1669, toen lavastromen de stad Catania bereikten en 15 dorpen verwoestten. Ook in recentere tijden is de Etna actief. In 2024 zorgde een spectaculaire eruptie voor lavafonteinen van meer dan zes kilometer hoog. Dagenlang werd de omgeving bedekt met een dikke laag as en moest het vliegverkeer worden stilgelegd.

Het landschap rond de Etna is minstens zo indrukwekkend. Op de lagere hellingen vind je wijngaarden, olijfgaarden en boomgaarden, mogelijk gemaakt door de vruchtbare vulkanische bodem. Hoe hoger je komt, hoe dramatischer het terrein. Hier verdwijnen de planten en wandel je door zwarte lavavelden, grillige kraters en gestolde lavastromen. Het voelt alsof je op een andere planeet bent beland.

Etna

De verschillende delen van de Etna

De zuidkant en de noordkant

De zuidzijde van de Etna wordt het meest bezocht. Aan de zuidkant, ook wel Etna Sud genoemd, bevindt zich het hart van het toerisme. Hier begint het avontuur meestal bij Rifugio Sapienza, op bijna 2.000 meter hoogte. Dit is dé plek om de vulkaan te verkennen. Je vindt er een kabelbaan die je in tien minuten naar 2.500 meter brengt, een parkeerplaats en tal van faciliteiten zoals restaurants en winkels. Het is ook het startpunt voor de meeste tours naar de top.

Etna Sud is druk, maar biedt gemakkelijke toegang tot de indrukwekkende Silvestri-kraters en uitgestrekte lavavelden. Hier kun je in een paar stappen van een eeuwenoud bos naar een maanachtig landschap wandelen, compleet met zwarte lavagruis en rokende kraters.

De noordkant, Etna Nord, voelt totaal anders. Dit gebied is rustiger en minder ontwikkeld, ideaal voor wie de massa’s wil vermijden. Je start het verkennen van de noordzijde bij Piano Provenzana.

Hier draait het meer om ongerepte natuur en authentieke stilte. Je vindt er groene bossen, stille paden en de toegang tot de indrukwekkende Valle del Bove, een enorme vallei die eeuwenoude lavastromen en rotswanden laat zien. Het noorden trekt vooral wandelaars en avonturiers die op zoek zijn naar een meer afgelegen ervaring. In de winter verandert dit deel van de Etna in een skigebied. Omdat hier minder zon komt dan op de zuidzijde, is deze kant van de Etna bedekt met dikke pakken sneeuw. Je kunt er dus bijzonder genoeg skiën op een vulkaan.

De verschillende hoogteniveaus

De vulkaan verandert volledig van karakter naarmate je stijgt. Aan de voet van de Etna gedijt het leven op de vruchtbare vulkanische bodem. Hier groeien wijnranken, citrusbomen en olijfbomen, en je kunt lokale wijnen proeven die hun smaak danken aan de rijke grond.

Hogerop wordt het landschap ruiger. De bossen maken plaats voor kale vlaktes en gestolde lavastromen. Vanaf ongeveer 2.000 meter, dus ter hoogte van Rifugio Sapienza, voelt het alsof je een ander planeet betreedt. Het terrein wordt grillig en zwart, en de temperatuur daalt merkbaar.

Op 2.500 meter begint het echte maanlandschap. Hier zie je de kracht van de vulkaan pas echt. Lavaformaties, versteende kraters en rotsen in alle tinten zwart, grijs en rood domineren het uitzicht. De lucht wordt dunner en de stilte indrukwekkender. Vanaf deze hoogte kun je nog verder stijgen, maar dit is afhankelijk van de activiteit van de vulkaan.

De top, die rond de 3.300 meter ligt, is een voortdurend veranderend gebied. Hier word je beloond met een adembenemend uitzicht en de sensatie van pure natuurkracht, terwijl de grond soms warm aanvoelt door de activiteit eronder.

Let op hoogteziekte

Hoogteziekte op de Etna is iets om rekening mee te houden, vooral als je richting de 3.000 meter gaat. Daarboven wordt de lucht merkbaar dunner en kan je lichaam protesteren. Minder zuurstof betekent dat je sneller buiten adem raakt en misschien last krijgt van hoofdpijn, duizeligheid of een licht misselijk gevoel.

Omdat Sicilië zo goed als op zeeniveau ligt, is de overgang naar deze hoogte soms een flinke klap voor je lichaam. Ook kun je je er daardoor vrijwel niet op voorbereiden. Het belangrijkste is om te luisteren naar jezelf. Voel je je niet lekker? Pauzeer, drink wat water en meld het meteen aan je gids. En als het echt niet gaat: een paar honderd meter afdalen doet wonderen. Uiteindelijk is afdalen het best en enige medicijn tegen hoogteziekte.

Etna

4 manieren om de Etna te beklimmen

#1 Met de auto naar Rifugio Sapienzo en korte wandelingen

De Etna verkennen is een avontuur waarbij je zelf kiest hoe ver je wilt gaan en wat bij je budget past. De meeste bezoekers beginnen bij Rifugio Sapienza, op 1.900 meter hoogte aan de zuidzijde van de vulkaan. Dit is het hoogste punt waar je gewoon met je auto kunt komen. Of in ons geval: met de camper. De wegen omhoog zijn ontzettend goed en zelfs beter dan waar dan ook in Italië.

Op deze hoogte heb je al een prachtig uitzicht op het omliggende landschap en kun je direct langs de weg de Silvestri-kraters ontdekken. Deze kraters, ontstaan bij een uitbarsting in 1892, zijn makkelijk bereikbaar. Hier kun je allerlei korte wandelingen maken om het vulkanische terrein te verkennen en ontdekken.

#2 Met de kabelbaan naar 2.500 meter

Vanaf Rifugio Sapienza kun je de kabelbaan nemen, die je in ongeveer tien minuten naar 2.500 meter brengt. Het kost €50 voor een retourtje – een flinke prijs, maar er zit een verhaal achter. Door de constante activiteit van de Etna is de kabelbaan al meerdere keren verwoest en opnieuw gebouwd. Bovendien zijn de onderhoudskosten en verzekeringen torenhoog, omdat je letterlijk boven een actieve vulkaan zweeft.

Toch is het voor velen de moeite waard, want de wandeling omhoog is minder interessant. Heb je zin om het budgetvriendelijk te houden? Dan kun je dit stuk ook te voet afleggen. Het is een stevige wandeling van anderhalf uur, maar eerlijk is eerlijk: de route is saai. Je loopt over een steil grindpad zonder veel afwisseling in het uitzicht. Voor de meesten is de kabelbaan de betere keuze, zodat je je energie kunt bewaren voor wat er nog komen gaat.

Bovenaan de kabelbaan kun je wat korte wandelingen maken om de omgeving op die hoogte te verkennen. Let er wel op dat je niet hoger mag dan 2.750 meter zonder gids. Dat is niet om commerciële tours te kunnen verkopen, maar puur voor de veiligheid. De Etna is nog altijd een actieve vulkaan en dus gevaarlijk om zonder de juiste kennis te verkennen boven die hoogte.

#3 Omhoog met een 4×4 en gids

Vanaf 2.500 meter kun je verder omhoog met een 4×4-bus, die je naar 2.900 meter brengt. Hier begint het echte maanlandschap: gestolde lavastromen, rokende velden en een uitzicht dat tot aan de zee reikt. Wil je helemaal naar de top, op 3.300 meter? Dan heb je een gids nodig. Dit is niet voor niets verplicht. De top van de Etna is onvoorspelbaar, met snel veranderend weer, giftige gassen en een terrein dat continu verschuift door de vulkanische activiteit. Een gids zorgt niet alleen voor je veiligheid, maar leidt je ook langs de meest bijzondere plekken en vertelt je alles over de vulkaan.

Powered by GetYourGuide

#4 Hiken aan de noordzijde

Een totaal andere optie is om de noordzijde van de Etna, Etna Nord, te verkennen. Hier vind je geen kabelbaan en amper voorzieningen, maar dus ook maar weinig andere bezoekers. In de winter wordt dit gebied gebruikt als skigebied, maar in de zomer is het een paradijs voor wandelaars en natuurliefhebbers. Het startpunt is Piano Provenzana, op 1.800 meter hoogte.

Een geweldige optie is een rit met een 4×4-bus naar 2.900 meter hoogte. Vanaf Piano Provenzana hobbel je over oude lavavelden naar het astrofysisch observatorium op 2.805 meter. Onderweg zie je kraters, gestolde lavastromen en bij helder weer zelfs de zee. Wil je liever iets actievers zijn? Kies dan voor een trekking langs de kraters van de uitbarsting in 2002. Met een gids wandel je langs scheuren in de lava, lavagrotten en unieke vulkanische landschappen.

Een rustiger wandeling vind je bij de Monti Sartorius, kraters uit 1865. Hier wandel je door witte berkenbossen en over zwarte vulkanische heuvels met prachtige uitzichten op lavavelden en groene dennenbossen. Het is een toegankelijke route voor iedereen.

Etna

De beste reistijd voor de Etna

De Etna is een vulkaan die met de seizoenen verandert, en elk moment van het jaar biedt iets bijzonders. In de zomer, van juni tot augustus, is de vulkaan op z’n best voor wie van helder weer en lange dagen houdt. De sneeuw is weg, het landschap is droog en dramatisch, en je kunt probleemloos de kraters verkennen. Het is ook meteen de drukste tijd, met rijen bij de kabelbaan en volle wandelpaden. In de herfst wordt het rustiger. Het weer blijft mild, maar mist en onverwachte buien kunnen voor verrassingen zorgen, vooral op grotere hoogten.

In de winter transformeert de Etna in een sprookjesachtig sneeuwlandschap. De hellingen aan de noordzijde worden skigebieden, en aan de zuidzijde zie je in het weekend Italiaanse gezinnen in de sneeuw speeln. Wij waren er in de winter, en het was magisch om door de sneeuw te lopen terwijl de donkere lavavelden net onder het witte laagje zichtbaar waren. Het contrast tussen zwart en wit maakt het landschap nog indrukwekkender. De kou is even wennen, maar vonden wij eigenlijk minder erg dan we hadden verwacht.

In de lente komt de natuur weer tot leven. Groene hellingen steken af tegen de laatste sneeuwresten, en het is minder druk dan in de zomer. Het blijft wel een beetje gokken met het weer; hogerop kan het fris en winderig zijn.

Als je houdt van wandelingen en zon, is de zomer de beste reistijd. Maar voor een unieke ervaring en een vulkaan in een compleet andere setting, is de winter een aanrader. Wat je ook kiest, zorg dat je voorbereid bent op het onvoorspelbare karakter van de Etna – ook in de zomer kan het op de top behoorlijk koud zijn en kan het opeens dichttrekken met mist.

De Etna beklimmen met kinderen

De Etna bezoeken met jonge kinderen klinkt spannend, maar is hartstikke haalbaar. Wij hebben even moeten researchen hoe we dit zouden aanpakken met onze kinderen van 1 en 3 jaar. Maar dat bleek verrassend makkelijk. Tijdens ons winterbezoek kozen we voor een ontspannen dag bij Rifugio Sapienza, op 1.900 meter hoogte.

Hier wandelden we langs de Monti Silvestri-kraters, die gemakkelijk toegankelijk zijn en een fascinerend inkijkje bieden in het vulkanische landschap. We hebben zowel de kleien Silvestri-krater direct langs de weg, als de grote direct ernaast bezocht. Onze dreumes tilden we; de peuter klom zelf omhoog. Er zijn twee paden omhoog en wij kozen voor het minder steile pad. Je komt dan uit bij het laagste deel van de kraterrand. Ook wandelden wij nog door het indrukwekkende landschap erachter, waar je nog meer kraters en allerlei lavaformaties zijn. Er lag op dat moment (half januari) genoeg sneeuw voor wat sneeuwpret, maar er was nog altijd genoeg te zien van het zwarte, vulkanische landschap.

Voor gezinnen met oudere kinderen is de kabelbaan naar 2.500 meter een leuke optie. Houd er rekening mee dat een retourtje ongeveer €50 per persoon kost; kinderen kunnen soms gereduceerd tarief mee, afhankelijk van hun leeftijd. Het is raadzaam om vooraf de actuele tarieven te controleren. Vanaf het kabelbaanstation kun je verder met een 4×4-bus naar 2.900 meter. Dee top van de Etna, op 3.300 meter, is alleen toegankelijk onder begeleiding van een gids en wordt over het algemeen afgeraden voor jonge kinderen vanwege de hoogte en de uitdagende omstandigheden.

Een andere aanrader met jonge kinderen is Piano Vetore, een open lavaveld met een prachtig uitzicht op de top van de Etna. Je bent hier precies op de boomgrens. Hier hebben wij uren lang met de kinderen in de sneeuw gespeeld. In het weekend zijn hier ook veel Italiaanse gezinnen. Er zijn ook picknickbanken en barbecueplekken, wat leuk kan zijn in de zomer.

Etna camper

De Etna bezoeken met een camper

De Etna bezoeken met een camper is verrassend goed te doen en geeft je de ultieme vrijheid om deze indrukwekkende vulkaan op je eigen tempo te verkennen. Wij reden naar de zuidkant, richting Rifugio Sapienza, en waren positief verrast door de goede wegen. Ze zijn breed, goed onderhouden en een stuk beter dan je op sommige plekken in Italië zou verwachten. Zelfs met een grotere camper is de rit goed te doen, hoewel je natuurlijk altijd rekening moet houden met steile stukken en bochten.

Eenmaal bij Rifugio Sapienza aangekomen, vind je een ruime parkeerplaats waar je je camper kunt parkeren. Vanaf hier kun je de Monti Silvestri-kraters verkennen of de kabelbaan nemen naar hogere delen van de vulkaan.

Voor handige tips over parkeerplekken en wildkampeerlocaties is Park4Night een geweldige bron. Zelf hebben wij besloten om op de Etna te overnachten, midden in de winter en met kleine kinderen. Dat deden we bij Piano Vetore, een rustige plek met een groot veld, picknickbanken en zelfs een barbecueplaats. Het uitzicht is misschien niet direct over een dramatische helling met weids uitzicht over Sicilië, maar je hebt wel perfect zicht op de rokende top van de vulkaan. Het was een bijzondere ervaring om daar te staan en ’s ochtends wakker te worden met de vulkaan zo dichtbij.

Mocht je willen rijden naar de noordzijde, richting Piano Provenzana, wees dan voorbereid op iets smallere en bochtigere wegen. Het is goed te doen, maar vraagt wat meer rijervaring. Ook voor deze kant zagen wij veel tips op Park4Night.

Er zijn meerdere campings en camperplaatsen rondom de Etna, zowel aan de noord- als zuidkant. Deze campings hebben handige faciliteiten zoals elektriciteit, water en soms zelfs georganiseerde excursies naar de vulkaan. Het is slim om vooraf te reserveren, vooral tijdens het hoogseizoen, om teleurstellingen te voorkomen.