Het pittoreske Olomouc in Tsjechië is misschien een plek waar je nog niet voor had gehoord, voordat jij je begon in te lezen in jouw opkomende trip. Hetzelfde gold voor ons! Het historische plaatsje was misschien daarom wel zo’n positieve verrassing tijdens onze rondreis door Tsjechië. Olomouc is een van de mooiste steden van Tsjechië en wordt vaak een kleine versie van Praag genoemd. Het heeft na de Tsjechische hoofdstad namelijk de meeste monumenten, inclusief astronomische klok en een historisch centrum op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
Praktisch: Waar ligt Olomouc?
Olomouc ligt dus in Tsjechië en om precies te zijn in het oosten in de regio Moravië. Zowel met de auto als met de trein is Olomouc goed te bereiken.
De stad ligt op een kleine drie uur rijden vanuit Praag en op ongeveer 75 kilometer vanaf de Moravische hoofdstad Brno. En wist je dat Olomouc niet ver van de Poolse stad Krakau en de Oostenrijkse hoofdstad Wenen ligt? Beiden liggen op iets meer dan 2,5 uur rijden afstand.
Als je met de auto komt, let er dan wel op dat in het centrum betaald parkeren geldt. Het is dus de moeite waard om te zoeken naar een slaapplek in Olomouc met gratis parkeergelegenheid of je auto net buiten het oude centrum te parkeren.
Praktisch: Overnachten in Olomouc
Olomouc komt steeds meer op de toeristenradar, dus zijn er inmiddels ook zat slaapplekken te vinden. Wij sliepen zelf in hotel Nezvalova Arch op 15 minuten lopen van het centrum en in een buurt waar je gratis kan parkeren. De kamers zijn degelijk en hebben een praktische kitchenette, maar vooral het ontbijt en de gezamenlijke keuken en ruimtes zijn top.
Tip: maak gebruik van de elektrische stepjes van Lime om door Olomouc te rijden en gebruik deze Lime-link voor het gratis starttegoed van $ 5.
Als hostel kunnen we Long Story Short aanraden. Dit gezellige hostel/cafe/eatery/bakery, ligt in een zijstraat van het centrum en heeft zowel private rooms en gedeelde dorms. Zoek je meer luxe, dan is Miss Sophie’s een aanrader.
Wat te doen in Olomouc: de 10 mooiste bezienswaardigheden
#1 Het oude marktplein met de Holy Trinity Column
Het centrale punt van Olomouc waar je niet omheen kan, is het grote marktplein. Het plein wordt in het Tsjechisch ook wel Horní náměstí genoemd, ofwel: het Bovenplein. In het verlengde van het grote plein ligt namelijk nog een smal kleiner plein, waar je ook zeker even heen moet wandelen tijdens je bezoek.
Het plein dateert uit de dertiende eeuw, dus reken op indrukwekkende monumenten en historische gebouwen. Niet te missen is de Drievuldigheidszuil, de Holy Trinity Column of in het Tsjechisch Sloup Nejsvětější Trojice. Dit enorme barokke monument uit de achttiende eeuw is maar liefst 35 meter hoog. Zo gigantisch groot dat er in de zuil een kleine kapel zit! Sinds 2000 staat het rijk versierde bouwwerk op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Vaak zijn dit soort zuilen gebouwd als pestzuil, dus om te vieren dat de pest voorbij is. Dat is bij deze zuil niet het geval. De Drievuldigheidszuil van Olomouc is gebouwd om het geloof te eren, al valt de bouw wel ongeveer gelijk met het einde van de pest. In Olomouc is overigens wel een andere zuil te vinden en dat is wel een pestzuil, namelijk op het kleinere plein in het verlengde van de Horní náměstí.
#2 De fonteinen en monumenten in het historische centrum
Het oude centrum van Olomouc maakt duidelijk dat dit ooit een stad van grote betekenis in Moravië was. Niet alleen op en rond het grote plein, maar overal vind je historische gebouwen en monumentale fonteinen. De andere kant van het centrum – dus als je weg loopt van het plein – bestaat voornamelijk uit universiteitsgebouwen. Net als de rest van Olomouc zie je hierin vooral de barokke stijl terug met dramatische en rijke versieringen. Maar ook gotische, classicistische en romaanse bouwstijlen herken je allemaal terug in de oude stad.
Leuk om op te zoeken is het Aartsbisschoppelijk Paleis. Ons is verteld dat de Habsburgse vorstin Maria Theresia een conflict had met de aartsbisschop. Als wraak liet zij een eigen gebouw pal voor het paleis bouwen, waardoor de aartsbisschop zijn zicht werd ontnomen. Of het waar is, weten we niet. Maar er staat inderdaad een gebouw wel heel pontificaal voor het paleis.
#3 Het stadhuis en de astronomische klok
In het hart van het centrale plein van Olomouc staat het indrukwekkende stadhuis. Het is namelijk niet een van de vele gebouwen rondom het plein, maar een monumentaal gebouw in het midden van het plein. Het werd ooit gebouwd als markthal, maar is in de loop van de geschiedenis veranderd in een stadhuis. De toren van het stadhuis is open voor bezoekers, dus voor een mooi uitzicht over het plein en de oude stad moet je hier zijn.
Een van de aspecten van Olomouc die een vergelijking met Praag zo treffend maakt, is dat ook in deze stad een astronomisch uurwerk op de gevel van het stadhuis heeft. Op het hele uur bewegen de figuren boven de klok en om 12 uur ’s middags is dat spektakel het grootst.
Anders dan alle andere klikken heeft deze een wel heel bijzondere stijl. Ons viel op dat de klok wat modern oogt en dat bleek bij nader onderzoek te kloppen. De klok is door de geschiedenis heen vaak verbouwd en gerestaureerd, maar door een vrij late restauratie heeft het zijn middeleeuwse uitstraling verloren. De astronomische klok van Olomouc raakte namelijk ernstig beschadigd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Die schade werd na de oorlog hersteld, toen Tsjechië onder communistisch bewind viel. De communistische moderne stijl – socialistisch-realistisch – is toen op het uurwerk toegepast. Waar normaal vooral heiligen zijn te zien op een astronomische klok, kan je hier niet alleen de naamdagen van heiligen, maar ook geboorte- en sterfdata van sovjet-leiders terugzien.
#4 De kerken van Olomouc
Er zetelt een aartsbisschop in Olomouc, dus kerken zijn er in overvloed. Alleen al in de oude stad staan er bijna dertig. De een is nog mooier dan de ander. Vooral de Sint-Wenceslauskathedraal in de oude Burcht van Olomouc wordt veel bezocht. De spitse torens zie je op veel plaatsen in de stad en zullen je uiteindelijk naar de kathedraal lokken.
Bijzonder mooi vonden wij ook de Sint Michaëlskerk. De kerk stamt oorspronkelijk uit de dertiende eeuw, maar werd herbouwd in de zeventiende eeuw en heeft daarom de kenmerkende barokstijl van die tijd. Van binnen is het dus goud, marmer en fresco’s wat de klok slaat. In iedere koepel is een grote plafondschildering te vinden.
#5 De koffietentjes, biertuinen, vintageshops en hotspots
Het oude centrum staat vol universiteitsgebouwen en Olomouc is een echte studentenstad. Waar studenten zijn, vind je ook hippe hotspots, koffietentjes, kroegen, vintageshops en biertuinen. Dus ook zeker in Olomouc! Bijzonder populair is Na břehu Rhôny, net naast het oude plein. Hier zit het terras op zomeravonden altijd gezellig vol. Ook erg leuk op een zomerse avond is de biertuin bij de openluchtbioscoop Letní Kino Olomouc.
Als koffieliefhebber heeft Sebastiaan natuurlijk ook weer de leukste koffietentjes van Olomouc gescout. Allemaal serveren ze topkoffie, maar vaak ook lekkere taartjes en fijne lunch.
- Traffic Coffee
- Trouble Cafe
- Kafe Jak Jusk
- Pikola Espressobar
- V Lese
- Kikafe
- Traffic OKNO Coffee
- Owl’s Cafe Olomouc
- And the story begins
- Long Story Short
#6 Het park en de stadsmuren van Olomouc
Rondom de oude stad liggen nog delen van de stadsmuren van Olomouc. De Moravische stad was ooit een echte vesting en daarvan tref je sporen aan rondom het centrum. De Theresiapoort is het belangrijkste overblijfsel.
Ten zuidoosten van de oude stad vind je nu een groot stadspark en vanaf de oude stadsmuur kan je op vier plaatsen afdalen naar deze groene oase. Het park onder de stadsmuren – Bezrucovy sady – is een romantisch landschapspark met onder andere een grote botanische tuin. Ook bijzonder is het monumentale mausoleum, gebouwd ter ere van de Joegoslavische soldaten die tijdens de Eerste Wereldoorlog overleden. Het ziet er nu prachtig uit, maar wij hebben gelezen dat het lange tijd in verval was geraakt en door vandalen was geplunderd. Dit zou zijn gekomen, omdat zowel het Tsjechoslowakije als Joegoslavië wel bestonden op het moment van de bouw van het mausoleum, maar vervolgens ophielden te bestaan. Daardoor was niet duidelijk welk (nieuw) land nou de eigenaar was van het mausoleum.
Door het park loopt een stroompje en als je dat oversteekt, kom je bij de Crown Fortress, vlakbij de atletiekbanen. Dit oude fort was onderdeel van de verdedigingslinie van Olomouc en ook de belangrijkste toegangspoort van de stad. De oude buskruitopslag staat nog altijd overeind.
#7 Hradisko-klooster
Aan de rand van het centrum van Olomouc staat het voormalige Hradisko-klooster. Omdat het op een heuvel staat, kan je het al vanaf grote afstand vanuit Olomouc zien staan. Ooit was dit een dorp net buiten de stad en aan de andere kant van de rivier, maar inmiddels is het onderdeel van Olomouc geworden.
Het prachtige klooster kent een lange geschiedenis dat ooit begon met een benedictijnenklooster. Al in de twaalfde eeuw werd het een premonstratenzerklooster, nadat de benedictijnen werden verdreven. Deze kloosterorde was hier vervolgens honderden jaren te vinden en is verantwoordelijk voor het huidige kloostergebouw. Dit gebouw kwam in meerdere fase tot stand tussen 1661 en 1737 in – hoe kan het ook anders in Olomouc – barokstijl.
#8 De Minor Basilica van de Maagd Maria op de Svatý Kopeček-heuvel
Buiten de stad staat op de Svatý Kopeček-heuvel een oude bedevaartsplaats in Moravië. Wat ooit in de zeventiende eeuw begon als een houten kapel gewijd aan de Maagd Maria groeide uit tot een van de meest iconische kerken in de regio Olomouc. Onderdeel van de houten kapel was een altaarstuk waaraan bijzondere krachten werden toegeschreven. Vanuit heinde en verre reisde men hiervoor naar Olomouc en al die aandacht verdiende natuurlijk een mooi kerkgebouw. Dat kwam er in het begin van de achttiende eeuw. Sindsdien prijkt er op de Svatý Kopeček een monumentaal barokgebouw dat je al van grote afstand kunt zien.
Vanwege die mooie locatie op een heuvel heb je hier ook een prachtig uitzicht over de Olomouc-regio, wat alleen al een reden is om de kerk te bezoeken. Maar ga vooral ook de kerk binnen. Ook als je niet op bedevaart bent, kan je de Mariakerk vrij bezoeken. In de twee grootste zijkapellen zal je twee glazen grafkisten zien met daarin twee lichamen. Wassen figuren gelukkig, al zouden daarin wel lichaamsdelen van de afgebeelde personen verwerkt zijn, namelijk van de heiligen Victor van Marseille en Libertatus. Een beetje luguber wel, vind je niet?
#9 Kasteel Bouzov
Moravië staat vol, maar dan ook echt vol met kastelen. Ook in de omgeving van Olomouc vind je er meerdere, maar Kasteel Bouzov is misschien wel de mooiste. Bijzonder mooi aan dit kasteel is hoe het door de jaren heen steeds is uitgebreid en daardoor niet het standaard symmetrische paleis is. Nee, Kasteel Bouzov kenmerkt zich juist als een sprookjesachtig geheel van galerijen, torentjes, gotische bogen, verstopte wenteltrappen, kunstige dakgoten, nisjes, glas-in-lood en plafondschilderingen.
Het kasteel kent een lange geschiedenis, waarin het in handen is geweest van verschillende adellijke families totdat het uiteindelijk door een Duitse religieuze ridderorde werd gekocht. Wat je vandaag van het kasteel ziet tijdens een bezoek, is voornamelijk verbonden met die ridderorde en de grootmeesters van de orde. Vooral grootmeester Eugenie van Habsburg, een Oostenrijkse aartshertog en onderdeel van de keizerlijke Habsburg-familie, drukte zijn stempel op het kasteel door veel verbouwingen tussen 1895 en 1910. In de Tweede Wereldoorlog werd het kasteel geconfisqueerd door de Nazi’s en na de oorlog kwam het in handen van de overheid, wat het vandaag ook nog is.
Het kasteel ligt op ongeveer een half uur rijden van Olomouc. Je kan er ook prima met de bus komen. Het kasteel is alleen met rondleidingen te boeken. Helaas werden die tijdens ons bezoek (zomer 2021) niet in een andere taal dan Tsjechisch gegeven. We kregen daarom een boekje met Engelse informatie om zelf tijdens de tour te lezen. De tour zou volgens de beschrijving 50 minuten duren, maar was uiteindelijk iets van 35 minuten. Voor de tour betaalden we per persoon 200 kronen (omgerekend iets van € 8) en voor het parkeren 60 kronen (ongeveer € 2,5).
Leestip: in deze blog lees je nog veel meer over een bezoek aan Kasteel Bouzov.
#10 Kasteel Šternberk
Ook op een half uur rijden van Olomouc ligt nog zo’n mooi kasteel, het staatskasteel Šternberk. Dit kasteel werd in de dertiende eeuw op een rots gebouwd, waarmee het een groot strategisch voordeel had. Wat ooit begon als een middeleeuws fort met een uitkijktoren en muren van 4 meter dik, groeide uit tot een luxe paleis.
Het werd uiteindelijk rond 1700 gekocht door de familie Liechtenstein, een belangrijk adellijk geslacht in Moravië en nog altijd een bekend vorstenhuis in – hoe kan het ook anders – Liechtenstein. Deze familie verbouwde Šternberk tot wat we vandaag nog zien. Opvallend genoeg stelden zij het kasteel al open voor publiek. De begane grond was een soort museum en de verdieping daarboven werd door de familie gebruikt. De familie verloor het kasteel in 1945, toen na de Tweede Wereldoorlog controversiële wetten werden ingevoerd waardoor Duitse families hun bezit werd afgenomen. Sindsdien is het kasteel staatseigendom.
Olomouc is te bereiken vanuit verschillende vliegvelden. Ostrava is daarvan het dichtste bij, maar ook Wenen, Brno , Praag (op het moment van schrijven waren deze tickets beschikbaar vanaf €52,-) en zelfs Krakau zijn goede opties. Vanuit daar kan je een trein of bus of huurauto pakken.
