Italië

Ontdek kasteelstad Erice, de middeleeuwse parel van Sicilië

Hoog boven de westkust van Sicilië, op de top van Monte Erice, ligt een stad die voelt als een stap terug in de tijd. Erice is een doolhof van geplaveide straatjes, middeleeuwse stadsmuren en eeuwenoude kerken, allemaal omhuld door een mysterieuze mist die de stad een bijna magische sfeer geeft. Vanaf de kantelen van de kastelen kijk je uit over de Tyrreense Zee en de Egadische eilanden, terwijl de geur van versgebakken amandelkoekjes uit de bakkerijen komt.

Deze stad heeft een geschiedenis die duizenden jaren teruggaat, van de Elymiërs en Romeinen tot de Normandiërs en Aragonezen. Tegenwoordig is het een plek waar je eindeloos kunt dwalen, lokale lekkernijen proeft en geniet van een van de mooiste uitzichten van Sicilië.

Maar wat mag je echt niet missen? Van eeuwenoude kastelen tot de lekkerste banketbakkerij van het eiland, lees in deze blog over de mooiste plekken en bezienswaardigheden in Erice.

Erice

Waarom is Erice een bezoek waard?

Erice is een van de meest bijzondere bestemmingen in Sicilië. Zodra je de kronkelige weg omhoog neemt of de kabelbaan instapt, voel je dat je naar een speciale stad gaat. Boven op Monte Erice, op 750 meter hoogte, wacht een middeleeuwse vestingstad met geplaveide straatjes, eeuwenoude stenen huizen en uitzichten die je de adem benemen. Op een heldere dag zie je de Tyrreense Zee en de Egadische eilanden. Maar vaak hangt er een mysterieuze mist, een dikke deken die de stad bovenop zijn berg even afschermt van de rest van de wereld.

Erice heeft een geschiedenis die duizenden jaren teruggaat. De Elymiërs bouwden hier een heiligdom voor Venus, de Romeinen maakten er een tempel van en de Normandiërs voegden kastelen en kerken toe. Vandaag de dag voelt de stad nog steeds alsof je door een tijdscapsule loopt. Ambachtelijke winkeltjes verkopen handgeweven tapijten en Siciliaans keramiek, en in de bakkerijen ruikt het naar versgebakken amandelkoekjes en warme Genovesi Ericine.

Maar Erice is niet alleen geschiedenis en sfeer. Het is ook een stad van wetenschap. In het Ettore Majorana Centrum voor Wetenschappelijke Cultuur komen wetenschappers van over de hele wereld samen om te werken aan grote vragen. Dit maakt Erice een stad waar traditie en innovatie hand in hand gaan.

Voeg daar de kastelen, de sfeervolle pleinen en de Siciliaanse keuken aan toe, en je begrijpt waarom een bezoek aan Erice op je bucketlist voor Sicilië thuishoort.

Erice

Waar ligt Erice op Sicilië?

Erice ligt in het westen van Sicilië, hoog boven de kust van Trapani, op de top van Monte Erice. Met zijn ligging op 750 meter hoogte lijkt het stadje bijna los te komen van de rest van het eiland. Vanaf hier kijk je uit over de Tyrreense Zee, de Egadische eilanden en de uitgestrekte zoutpannen van Trapani.

Erice ligt in een van de mooiste regio’s van Sicilië, omringd door andere toeristische bestemmingen. Trapani, de havenstad aan de voet van de berg, is een populaire bestemming met sfeervolle straatjes en directe veerverbindingen naar de Egadische eilanden. Persoonlijk vonden wij de oude stad van Trapani niet heel erg interessant om te bezoeken, maar zijn vooral de zoutpannen met karakteristieke molens hier bijzonder.

Even verderop ligt Segesta, waar een indrukwekkende Griekse tempel en een antiek theater hoog boven het landschap uittorenen. Zin in natuur en strand? Op een klein uur rijden vind je het kristalheldere water van San Vito Lo Capo en het ruige landschap van natuurreservaat Zingaro. Wij dachten daar maar een dagtrip te maken, maar bleven uiteindelijk drie nachten genieten van de mooie stranden en natuur.

Erice

Wat te doen in Erice

#1 De middeleeuwse stad

Erice is een stad waar de tijd lijkt stil te staan. Zodra je de oude stadspoorten passeert, loop je over eeuwenoude keien langs stenen huizen, middeleeuwse binnenplaatsen en kronkelende steegjes. Op heldere dagen kijk je vanaf de stadsmuren uit over de Tyrreense Zee en de Egadische eilanden, maar vaak hangt er een dikke mist. Het oude stadje heeft juist dan die typisch mysterieuze sfeer waar het om bekend staat.

Deze plek is al duizenden jaren bewoond. De Elymiërs waren de eersten, daarna kwamen de Feniciërs, Romeinen, Arabieren en Normandiërs. Elke beschaving liet iets achter: tempels, kastelen, kerken en een doolhof van straatjes waar je moeiteloos in verdwaalt. Je vindt hier kleine ambachtelijke winkels, banketbakkerijen vol Siciliaanse zoetigheden en uitzichtpunten waar de wereld letterlijk aan je voeten ligt.

#2 Castello di Venere (Venuskasteel)

Op het hoogste punt van Erice, op de rand van een steile rots, torenen de muren van Castello di Venere boven de stad uit. Dit kasteel werd in de twaalfde eeuw gebouwd door de Normandiërs, maar de plek was al veel eerder heilig. Hier stond ooit een beroemde tempel gewijd aan Venus Ericina, een godin van liefde en vruchtbaarheid. Zeelieden uit het hele Middellandse Zeegebied brachten hier offers, hopend op een veilige overtocht. Volgens sommige verhalen hielden priesteressen zich hier bezig met heilige rituelen die meer weghadden van een luxe bordeel dan een tempeldienst.

Vandaag de dag zijn de ruïnes van het kasteel nog altijd indrukwekkend. De dikke stenen muren, verweerde torens en resten van oude inscripties geven het een middeleeuws karakter. Maar het echte hoogtepunt? Het uitzicht. Vanaf de kantelen kijk je uit over Trapani en de Egadische eilanden. Het kasteel is dagelijks te bezoeken en bereikbaar via een korte, maar steile wandeling door de middeleeuwse straatjes.

Erice Castello

#3 Torretta Pepoli

Een stuk lager op de berg, net onder Castello di Venere, ligt Torretta Pepoli. Dit kasteel werd in de veertiende eeuw gebouwd door de invloedrijke familie Pepoli en diende als privéverblijf. In tegenstelling tot het robuuste Venuskasteel ziet het Pepoli-kasteel eruit als een elegante villa, met slanke torentjes en een lichte gevel die bijna sprookjesachtig oogt.

Het kasteel werd in de twintigste eeuw volledig gerestaureerd en kreeg een nieuwe functie als cultureel centrum. Tegenwoordig worden hier tentoonstellingen en evenementen gehouden over de geschiedenis van Erice, wetenschap en Siciliaanse tradities. Maar zelfs als je geen museumbezoek plant, is het de moeite waard om even stil te staan. De ligging aan de rand van de rotsen maakt Castello Pepoli een van de meest fotogenieke plekken van de stad. Je bereikt het via een wandelpad langs de stadsmuren, met onderweg uitzichten die steeds spectaculairder worden.

#4 De historische stadsmuren

Erice ligt als een vesting op de bergtop, omringd door dikke stadsmuren die de stad al eeuwenlang beschermen. Deze muren zijn een mengeling van bouwstijlen: de Elymiërs begonnen ermee in de achtste eeuw voor Christus, de Feniciërs versterkten ze, de Romeinen pasten ze aan en de Normandiërs gaven ze hun huidige vorm. Je kunt nog steeds goed zien hoe de stenen lagen van elkaar verschillen.

De muren omsluiten bijna de hele stad en volgen de grillige vormen van de berg. Er zijn drie historische toegangspoorten: Porta Trapani, de belangrijkste ingang, Porta Carmine en Porta Spada. Langs de muren loopt een wandelpad met adembenemende uitkijkpunten. Vooral rond zonsondergang is het hier magisch: de stenen kleuren goud in het laatste licht, de lucht kleurt roze en beneden fonkelen de eerste lichten van Trapani. Een wandeling langs de stadsmuren is een van de mooiste ervaringen in Erice.

#5 De Balio-tuinen

Midden in het historische hart van Erice, pal naast Castello di Venere, liggen de Balio-tuinen: een groene oase met schaduwrijke paden, hoge bomen en bankjes op de beste uitkijkpunten. Dit is de plek waar je even op adem komt na het struinen door de middeleeuwse straatjes, met panoramische vergezichten die elke keer weer indruk maken. Aan de ene kant torent het Venuskasteel boven alles uit, aan de andere kant strekt de Tyrreense Zee zich eindeloos uit, met de Egadische eilanden als stipjes aan de horizon.

De naam ‘Balio’ verwijst naar de baljuw, de middeleeuwse bestuurder die hier ooit zijn residentie had. In de negentiende eeuw gaf graaf Agostino Pepoli de tuinen hun huidige vorm: een romantisch park met slingerende paadjes, bloeiende planten en uitzichtterrassen. De oude lantaarns, statige bomen en het geluid van de wind langs de stadsmuren geven de tuinen een bijzondere sfeer.

#6 Pasticceria Maria Grammatico

Als Erice ergens beroemd om is, dan is het wel Pasticceria Maria Grammatico. Dit is dé plek waar je de lekkerste Siciliaanse zoetigheden proeft, en eerlijk gezegd is het onmogelijk om hier met lege handen weg te gaan. De absolute ster van de bakkerij? Genovesi Ericine, warme deeggebakjes gevuld met romige banketbakkersroom en bestrooid met poedersuiker.

Maria Grammatico groeide op in een klooster in Erice, waar de nonnen al eeuwenlang traditionele Siciliaanse lekkernijen maakten. Ze leerde de geheime recepten en opende in de jaren zestig haar eigen bakkerij. Sindsdien is haar naam een begrip. Naast Genovesi proef je hier ook knapperige cannoli, zachte amandelkoekjes en kleurrijke cassata, allemaal gemaakt met de beste lokale ingrediënten.

De bakkerij ligt midden in de stad en heeft een paar zitplekken waar je onder het genot van een espresso even helemaal opgaat in de Siciliaanse zoetheid. Na in mijn eentje twee kleine kindjes én buggy over de hobbelige straatjes te hebben geloodst, was dit precies wat we nodig hadden. Het smaakte meer dan goed!

#7 Chiesa Madre

Meteen bij binnenkomst in Erice, vlak naast Porta Trapani, torent de Chiesa Madre boven de stad uit. Op het eerste gezicht lijkt het eerder een fort dan een kerk, met robuuste muren en kantelen die zo uit een kasteel zouden kunnen komen. Dat is geen toeval: in de veertiende eeuw gaf koning Frederik de Derde van Aragon opdracht om de kerk te bouwen, deels met stenen uit het nabijgelegen Venuskasteel. In tijden van nood moest dit niet alleen een gebedshuis zijn, maar ook een toevluchtsoord.

Binnen wacht een totaal andere wereld. Het interieur is neogotisch en straalt een bijna sprookjesachtige sfeer uit, met hoge zuilen, spitsbogen en een plafond met verfijnde decoraties. Het licht dat door de smalle ramen naar binnen valt, maakt het nog mystieker. Naast de kerk staat een losstaande klokkentoren, ooit een Normandische wachttoren. Voor een klein bedrag kun je naar boven klimmen en word je beloond met een uitzicht dat je niet snel vergeet: de daken van Erice, de uitgestrekte kust en de Egadische eilanden in de verte. Of je nu van geschiedenis houdt of gewoon een plek zoekt om even stil te staan, de Chiesa Madre is een must-see in Erice.

#8 De kabelbaan vanaf Trapani

Waarom kronkelen over een bergweg als je in tien minuten spectaculair omhoog kunt zweven? De Funivia di Erice, de kabelbaan tussen Trapani en Erice, is zonder twijfel de mooiste manier om de stad te bereiken. Terwijl je langzaam stijgt van zeeniveau naar 750 meter hoogte, ontvouwt zich onder je een adembenemend uitzicht: de zoutpannen van Trapani glinsteren in de zon, de Egadische eilanden rijzen op uit de zee en achter je komt het silhouet van Erice steeds dichterbij.

De kabelbaan werd in de jaren zestig aangelegd en is sindsdien een populaire attractie. Hij vertrekt vanuit de wijk Casa Santa in Trapani en brengt je direct naar Porta Trapani, de hoofdpoort van Erice. In het hoogseizoen rijdt hij elke paar minuten, maar bij harde wind kan hij tijdelijk worden stilgelegd. Voor wie niet over de smalle haarspeldbochten wil rijden, is dit niet alleen de snelste, maar ook de meest indrukwekkende route omhoog.