Stel je voor: warm, helderblauw water dat zich over natuurlijke terrassen stort, omringd door het rustgevende Toscaanse platteland. Dit zijn de thermen van Saturnia, een verborgen parel in het zuiden van Toscane. Hier stroomt al duizenden jaren mineraalrijk water met een constante temperatuur van 37,5 graden Celsius. Extra leuk? Een bezoek aan deze natuurlijke warmwaterbronnen kost je helemaal niets.
Of je nu op zoek bent naar een unieke tussenstop tijdens je Italiaanse roadtrip, een moment van rust te midden van Toscaanse heuvels, of simpelweg iets bijzonders wilt ervaren: Saturnia is een van de niet te missen bezienswaardigheden van Toscane.
In deze blog vertellen we je alles wat je moet weten: van praktische tips tot de beste momenten om te gaan, en van mythische verhalen tot het plannen van je route. Laat je inspireren en ontdek waarom de thermen van Saturnia een onmisbaar deel van jouw reis door Italië moeten zijn!
Wat zijn de thermale baden van Saturnia?
De bronnen van Saturnia zijn een natuurlijk fenomeen, gevormd door eeuwenlange geologische activiteit. Het water komt rechtstreeks uit een ondergrondse bron en heeft een constante temperatuur van 37,5 graden Celsius. Dit maakt het water altijd prettig en comfortabel, ongeacht het seizoen. Het water bevat een hoge concentratie mineralen, waaronder zwavel, calcium en magnesium. Deze samenstelling geeft het niet alleen een lichte geur, maar zou ook een helende werking hebben. Heb je last van je huid, gewrichten en spieren? Dan zou je hier een bad moeten nemen.
De geschiedenis van de bronnen gaat terug tot de Etruskische tijd, ruim vóór onze jaartelling. De Etrusken waren een van de eerste volkeren die het thermale water gebruikten voor ontspanning en heling. Later namen de Romeinen het over en maakten ze van de bronnen een luxe toevluchtsoord. Archeologische vondsten in de omgeving wijzen op Romeinse badhuizen en andere structuren die in de eerste eeuwen van onze jaartelling zijn gebouwd.
Volgens de Romeinse mythologie zijn de bronnen ontstaan toen de god Saturnus zijn geduld verloor met de voortdurende oorlogen onder de mensen. Hij gooide een bliksemschicht naar de aarde, die een krater vormde waaruit het warme, mineraalrijke water ontsprong. De naam verwijst nog altijd naar deze mythe.
Waarom zijn de warmwaterbronnen in Toscane een bezoek waard?
#1 Gratis spa zonder openingstijden
De hotsprings van Saturnia liggen middenin de natuur en zijn helemaal kosteloos te bezoeken. In tegenstelling tot veel andere thermale baden is het water hier voortdurend in beweging. Dit voorkomt stilstaand water en zorgt ervoor dat de baden schoon blijven zonder enig onderhoud. Helemaal natuurlijk dus!
Waar veel thermale baden hoge entreekosten vragen of gebonden zijn aan specifieke openingstijden, kun je hier zonder restricties genieten. Je hoeft geen tickets te reserveren of je dag rondom een schema te plannen. Dit maakt de bronnen bijzonder laagdrempelig en toegankelijk, of je nu een korte stop maakt of een hele dag wilt blijven.
Let op: vlak naast de natuurlijke bronnen is ook een luxe sparesort, waarvoor je natuurlijk wel entree betaald. Reken ook op parkeerkosten om bij de bronnen je (huur)auto of camper te parkeren.
#2 Fotogenieke bezienswaardigheid
Bovendien is de omgeving van de Saturnia-bronnen ronduit spectaculair. De eigenlijke naam is Cascate del Mulino, wat verwijst naar de waterval aan het begin van de bronnen. Het water stroomt vanaf de waterval over witte kalkstenen terrassen die in de loop der tijd zijn gevormd door neergeslagen mineralen. Dit proces heeft geleid tot natuurlijke baden en kleine watervallen, die de bronnen een ontzettend fotogenieke uitstraling geven. Het heldere blauwgroene water, gecombineerd met de witte steen, zorgt voor een mooi contrast.
Het fel gekleurde water, de witte terrassen, de opstijgende damp en de ligging midden in het Toscaanse platteland maken de baden dus een schitterende bezienswaardigheid. Het zal je dan vast niet verbazen dat er door veel bezoekers foto’s worden geschoten alsof ze een professionele fotoshoot houden. Instagram staat er vol mee!
Tip: eigenlijk zie je de terrassen van helderblauwe baden het beste vanuit de lucht. Langs de weg is een uitzichtpunt (GoogleMaps locatie), maar met een drone zie je het misschien nog wel mooier. Die hebben wij helaas niet, maar we hebben in deze blog wel wat vogelvluchtfoto’s van andere fotografen opgenomen voor dat spectaculaire beeld!
#3 In ieder seizoen te bezoeken
Een ander groot voordeel is dat je de bronnen in elk seizoen kunt bezoeken. In de zomer is het een heerlijke manier om af te koelen en te ontspannen, terwijl de winter een heel andere sfeer biedt. Wij bezochten de bronnen in december. De frisse lucht en de mist die boven het warme water hing, zorgden voor een bijna surrealistische ervaring. Toch was het zeker niet te koud om in badkleding buiten rond te lopen, zelfs niet voor onze kleine kindjes.
Het thermale water blijft constant op 37,5 graden Celsius, waardoor het ook in de koudste maanden aangenaam is om te baden. Dit maakt de bronnen perfect voor een bezoek op elk moment van het jaar, waarbij je in het laagseizoen misschien lagere buitentemperaturen maar ook minder drukte hebt.
Praktische informatie voor Saturnia
#1 Gratis en zonder voorzieningen
Een bezoek aan de warmwaterbronnen van Saturnia is volledig gratis. Je hebt geen tickets nodig en er zijn geen openingstijden. Houd er wel rekening mee dat het geen commerciële spa is, maar een natuurlijke bron. Dat betekent dat je geen luxe faciliteiten kunt verwachten, maar juist een ervaring in de natuur.
De voorzieningen bij de bronnen zijn dus beperkt. Er is een klein café waar je drankjes en snacks kunt kopen. Dit café beschikt ook over een toilet. Bovendien zijn er tegen betaling kleedruimtes, douches en lockers. De meeste bezoekers maken daarvan geen gebruik en komen in badkleding naar de bronnen. Ook wij hebben ons in de camper omgekleed en na ons bad ter plekke weer uit onze natte spullen verkleed. Bereid je daarop dus eventueel voor. Neem bijvoorbeeld een grote handdoek of badjas mee om je warm te houden, vooral als je in de winter gaat. Waterschoenen zijn ook handig, omdat op de bodem kleine kiezelsteentjes liggen.
#2 Parkeren
Parkeren kan dichtbij de bronnen op een aangewezen parkeerplaats. Deze ligt op een paar minuten loopafstand en biedt ruimte voor auto’s, maar niet voor campers. In de zomer en tijdens weekenden kan het hier druk worden, waardoor de parkeerplaats snel vol raakt. Als alternatief kun je langs de weg parkeren, maar dit is niet echt de bedoeling en hiervoor is op steeds minder plekken ruimte. Voor campers is er een speciale betaalde camperplaats in de buurt, waar je ook kunt overnachten. Wij hebben zelf onze camper op een van de weinige plekken langs de weg kunnen parkeren, maar in een drukker seizoen zal dit lastiger zijn.
#3 Uitzichtpunt
Voor een spectaculair uitzicht kun je een viewpoint vlakbij de bronnen opzoeken. Vanaf een hoger gelegen punt naast de autoweg (GoogleMaps locatie) zie je de terrassen en het water in hun volledige breedte. Dit is een perfecte plek voor foto’s en een overzichtsbeeld van de baden.
#4 Beste bezoektijd
De beste tijd om de bronnen te bezoeken, verschilt per seizoen. Voor een rustige ervaring in het zomerse hoogseizoen kun je het beste vroeg in de ochtend gaan, nog voor zonsopgang. Het licht is op dat moment prachtig en je vermijdt de drukte. Overdag zijn de bronnen vooral in de zomer populair, wat zorgt voor veel bezoekers. De herfst en winter bieden een veel rustiger sfeer. In december, tijdens ons bezoek, waren de bronnen heerlijk rustig en waren er maar weinig mensen. Doordat het water altijd 37,5 graden Celsius is, zijn de bronnen het hele jaar door een fijne plek om te ontspannen.
#5 Overnachten bij Saturnia
Wist je dat Saturnia zelf ook een heel leuk plaatsje is en de huisbasis van een aantal ontzettend leuke, typisch Italiaanse B&B’s? Kortom, dit is ook een erg leuke plek in Toscane om wat langer te blijven hangen dan alleen een dagtrip. Je kunt verschillende bezienswaardigheden in de regio vanaf hier verkennen, terwijl je geniet van ‘la dolce vita’ in de fijne accommodaties.
Populaire hotels en B&B’s met uitsluitend topreviews zijn:
B&B Le Cascatelle di Saturnia ligt het meest dichtbij de thermale baden en is daarom de perfecte keuze als je graag lopend naar de bronnen wilt kunnen. Op het terrein kun je zelfs in eigen privé hotsprings een bad nemen.
Terme di Saturnia staat garant voor de luxe spabeleving. De elegante spa is gebouwd van travertijn-marmer en beschikt over Romeinse baden en natuurlijke zwembaden. Er is zelfs een chique golfbaan.
B&B Villa Giulia ligt in hartje Saturnia en wordt omringd door een groot park. Daar kun je heerlijk relaxen op de ligbedden. In de reviews worden naast de locatie en het park ook het ontbijt, de gastvrijheid en de fijne kamers geloofd.
Casale Terre Rosse is een prachtig plaatje, omgeven door groen. De kamers hebben een eigen veranda, waar je op hete dagen lekker koelte kunt zoeken.
#6 Exacte locatie
De thermen van Saturnia liggen in het zuiden van Toscane, een van de meest populaire regio’s in Italië. Ze bevinden zich ongeveer zes kilometer buiten het dorp Saturnia. Deze omgeving, in de provincie Grosseto, staat bekend om het schilderachtige landschap van glooiende heuvels, wijngaarden en olijfbomen. Het is een rustige, landelijke streek die een perfect contrast biedt met de drukte van toeristische trekpleisters elders in Toscane. Zet ‘Cascate del Mulino‘ in je navigatie om op de juiste locatie terecht te komen.
Op minder dan een uur rijden vind je het middeleeuwse stadje Pitigliano, beroemd om zijn huizen die uit de tufsteenrotsen lijken te groeien. Ook Sorano en Sovana, met hun historische centra en Etruskische opgravingen, zijn de moeite waard. Vanuit Saturnia is het ongeveer anderhalf uur rijden naar de beroemde Val d’Orcia, een UNESCO-werelderfgoed en een van de meest fotogenieke gebieden van Toscane. In drie uur ben je in Rome of in Florence.