Rome staat bekend als de stad van de duizend kerken, en het is niet moeilijk te begrijpen waarom. De Eeuwige Stad herbergt tussen al haar gezellige pleinen en indrukwekkende bezienswaardigheden enkele van de mooiste kerken ter wereld, elk met een unieke combinatie van kunst, geschiedenis en architectuur. Of je nu een liefhebber bent van religieuze kunst, indrukwekkende architectuur of simpelweg de uitbundige pracht en praal wilt ervaren, met onze tips ontdek je de meest bijzondere parels in de Italiaanse hoofdstad. Van wereldberoemde basilieken zoals de Sint-Pieter en Santa Maria Maggiore tot verborgen parels en Tiktok-iconen, deze gids neemt je mee langs de 20 mooiste kerken van Rome.
Tip: de meeste van deze kerken hebben we opgenomen in onze route voor Rome in twee dagen!
Kaart met Mooiste Kerken in Rome
4 Belangrijkste Kerken in Rome
#1 Sint-Pieter (Basilica di San Pietro in Vaticano)
De Sint-Pieter in Vaticaanstad is een van de meest indrukwekkende bouwwerken ter wereld. Het is niet alleen de grootste kerk van het christendom, maar ook een belangrijk symbool van de katholieke kerk. De bouw begon in 1506 onder leiding van paus Julius II en duurde meer dan honderd jaar. Grote kunstenaars zoals Michelangelo, Bernini en Bramante werkten mee aan de basiliek. Michelangelo ontwierp de koepel, die een van de bekendste herkenningspunten van Rome is.
Binnen tref je een overweldigend interieur met marmeren vloeren, rijk versierde plafonds en het Baldakijn van Bernini boven het pauselijk altaar. Een van de hoogtepunten is de Pietà van Michelangelo, een ontroerend beeldhouwwerk van Maria en Jezus. Het uitzicht vanaf de koepel is spectaculair en biedt een panoramisch zicht over Rome en het Sint-Pietersplein. De toegang tot de basiliek is gratis, maar voor de koepel betaal je een klein bedrag. Vroeg in de ochtend is het minder druk.
#2 Santa Maria Maggiore (Basilica di Santa Maria Maggiore)
Santa Maria Maggiore is een van de oudste en belangrijkste kerken van Rome. De basiliek werd in de vijfde eeuw gebouwd na het Concilie van Efeze in 431, waar werd besloten dat Maria als Moeder Gods vereerd moest worden. Het is een van de vier pauselijke basilieken (‘basilica major’) en staat bekend om zijn goed bewaarde mozaïeken met scènes uit het Oude en Nieuwe Testament. Deze mozaïeken uit de vijfde eeuw zijn een van de belangrijkste overblijfselen van vroege christelijke kunst.
Het interieur vind ik steeds weer overweldigend. De basiliek heeft 36 marmeren zuilen, een gouden plafond dat volgens overlevering is bedekt met het eerste goud dat uit Amerika kwam, en de Borghese-kapel met het beroemde Mariabeeld Salus Populi Romani. Deze icoon wordt gezien als een beschermer van Rome. De crypte bevat relikwieën die volgens de traditie afkomstig zijn van de kribbe van Jezus.
#3 Sint-Jan van Lateranen (Arcibasilica di San Giovanni in Laterano)
Sint-Jan van Lateranen is niet zomaar een kerk, maar de officiële kathedraal van Rome en de zetel van de paus. Daarmee is het na de Sint-Pieter de belangrijkste kerk in het christendom. Deze basiliek werd in het jaar 324 ingewijd en geldt daarmee als de oudste kerk van Rome. De kerk draagt de weinig bescheiden titel ‘Moeder en Hoofd van alle Kerken ter Wereld’ (zie “mater et caput omnium ecclesiarum” op de voorgevel). De paus is namelijk ook de Bisschop van Rome en daar is deze aartsbasiliek de hoofdkerk van.
De status van deze kerk is duidelijk terug te zien in het interieur. Er is een overvloed aan marmer, fresco’s en beelden van de apostelen. Het hoogaltaar bevat relikwieën van de hoofden van de apostelen Petrus en Paulus. Een belangrijke trekpleister is het Scala Santa, dat volgens de overlevering door Jezus werd beklommen tijdens zijn proces in Jeruzalem. Pelgrims beklimmen deze 28 trappen nog steeds op hun knieën. Ernaast is een trap die je wel gewoon te voet mag nemen.
#4 Sint-Paulus buiten de Muren (Basilica di San Paolo fuori le Mura)
Sint-Paulus buiten de Muren is gebouwd op de plek waar de apostel Paulus begraven zou zijn. Het is een van de vier grote pauselijke basilieken (‘basilica major’) en ligt net buiten het oude centrum van Rome. De oude basiliek werd in 1823 door brand verwoest, maar het huidige gebouw is herbouwd in zijn oorspronkelijke glorie.
Het exterieur valt op door de enorme zuilengalerij, terwijl in het interieur de prachtige mozaïeken in de apsis de show stelen. Zie je de figuur die voeten kust? Dat is paus Honorius III die dit mozaïek ooit bestelde. De kerk heeft ook een unieke galerij met portretten van alle pausen, van Sint-Petrus tot de huidige paus. Er is ruimte overgehouden voor toekomstige pausen, maar ooit zal de galerij gevuld zijn. Er wordt gezegd dat dan de Dag des Oordeels zou aanbreken. Het graf van Paulus bevindt zich onder het altaar en is een belangrijk pelgrimsoord. Leuk detail: de Nederlandse prinses Irene is hier in 1964 gedoopt.
Andere beroemde Kerken in Rome
#5 Pantheon
Het Pantheon is een architectonisch meesterwerk en een van de best bewaarde gebouwen uit de oudheid. Maar wist je dat het beroemde Pantheon een kerk is?
Het is dan ook geen traditionele kerk, maar een van de meest indrukwekkende Romeinse bouwwerken die later werd gewijd aan de heilige Maria en alle martelaren. Het oorspronkelijke gebouw dateert uit 27 voor Christus, maar werd herbouwd door keizer Hadrianus rond het jaar 125. De enorme koepel, met een diameter van 43 meter, was tot de moderne tijd de grootste ter wereld. Het oog in het midden, de oculus, zorgt voor natuurlijk licht en symboliseert de verbinding tussen hemel en aarde.
Het ingetogen interieur focust zich volledig op de indrukwekkende koepel en oculus. Bezienswaardig zijn de grafmonumenten van bekende figuren, zoals de schilder Rafaël en koning Victor Emanuel II. Sinds 2023 is de toegang tegen betaling, maar een bezoek is absoluut de moeite waard.
#6 Santa Maria in Aracoeli
Santa Maria in Aracoeli staat boven op de Capitolijnse heuvel en is daarmee gebouwd op de resten van het oude Capitaal, een politiek centrum van het Romeinse Rijk. Het is een van de meest fascinerende kerken van Rome. Je bereikt deze kerk via een indrukwekkende trap met 124 treden, aangelegd in de veertiende eeuw. Volgens een legende bouwde keizer Augustus hier een altaar nadat hij een visioen had van Maria met het Christuskind. De kerk kreeg daarom de naam ‘Altaar van de Hemel’.
Vind je de voorgevel van de kerk wat saai ogen? Dat kan kloppen, want de gevel van mozaïek is nooit afgemaakt. Binnen word je daarentegen verwelkomd door een uitbundig versierd interieur met prachtige fresco’s, een imposant cassettenplafond en marmeren zuilen. Het plafond herinnert aan de Slag bij Lepanto in 1571, waarin de christelijke zeemacht een belangrijke overwinning behaalde. Ik vond zelf het Santo Bambino een opmerkelijke bezienswaardigheid. Dit houten Christusbeeld werd in de zeventiende eeuw gemaakt van olijfhout uit de Hof van Getsemane. Al eeuwenlang wordt het vereerd vanwege zijn vermeende genezende krachten.
#7 Santa Maria del Popolo
Santa Maria del Popolo ligt aan het niet te missen Piazza del Popolo, een van de mooiste pleinen van Rome. Deze kerk werd oorspronkelijk in de elfde eeuw gebouwd op een plek die volgens verhalen werd geteisterd door demonen. Paus Paschalis II liet een kerk bouwen om het gebied te zuiveren. In de vijftiende eeuw kreeg de kerk een renovatie in renaissancestijl.
De kerk dankt zijn faam aan zijn interieur. Binnen ontdek je namelijk een schat aan kunstwerken van meesters zoals Caravaggio, Bernini en Raphael. De schilderijen van Caravaggio, waaronder ‘De Bekering van Paulus’ en ‘De Kruisiging van Petrus’, behoren tot de absolute hoogtepunten. Ook zijn er schitterende sculpturen en een renaissancekoor ontworpen door Bramante.
Die kunst is schitterend maar misschien niet aan iedereen besteed. Weet je wat pas echt hordes bezoekers naar deze kerk in Rome trekt? Toeristen komen eigenlijk vooral voor de kapel van de rijke bankiersfamilie Chigi in de kerk. De kapel is ontworpen door de beroemde architect Bernini en had een belangrijke rol in het verfilmde boek van Dan Brown. Helaas is juist daarom de kapel vaak gesloten.
#8 Santa Maria in Trastevere
Santa Maria in Trastevere is een van de oudste en meest sfeervolle kerken van Rome. De oorsprong van deze kerk gaat terug tot de derde eeuw, waarmee het een van de eerste plekken is waar christelijke erediensten werden gehouden. De huidige kerk stamt uit de twaalfde eeuw.
Binnen vind je een adembenemend interieur, met boven het altaar mozaïeken uit de dertiende eeuw die scènes uit het leven van Maria uitbeelden. Deze mozaïeken, gemaakt door Pietro Cavallini, behoren tot de mooiste van Rome. De zuilen in de kerk zijn afkomstig van oude Romeinse tempels en persoonlijk vind ik het rijk versierde cassetteplafond ontzettend indrukwekkend. De kerk ligt aan een gezellig plein, Piazza di Santa Maria, waar je ook zeker even op een terrasje moet neerstrijken.
Sant’Ignazio di Loyola is een van de meest indrukwekkende barokkerken van Rome en werd in de zeventiende eeuw gebouwd ter ere van Ignatius van Loyola, de oprichter van de jezuïetenorde. De kerk staat bekend om haar plafondfresco van Andrea Pozzo, een absoluut meesterwerk. De fresco creëert een illusie van een open hemel waarin Ignatius en andere jezuïeten naar het goddelijke worden geleid.
Omdat plafond goed te kunnen bewonderen zonder je hoofd te verdraaien, is in het midden van de kerk een grote spiegel geplaatst. Die spiegel is in 2024 meerdere keren viral gegaan op Tiktok en maakte de kerk tot een beroemdheid. Sindsdien komen hordes fans naar Rome speciaal voor hun ‘mirror selfie’. Er is tegenwoordig een aparte rij voor de spiegel en je moet betalen om daar je selfie te mogen maken. Overigens kun je ook een foto maken van het plafond of jezelf met het plafond zonder die spiegel. Maar dat is nou precies niet die viral tiktoktrend.
Veel fans vertrekken direct na het maken van hun selfie weer, maar dat is natuurlijk zonde. Het plafond en de barokelementen van de kerk zijn echt de moeite waard om goed te bekijken. Een uniek kenmerk is bijvoorbeeld ook de geschilderde ‘koepel’, een trompe-l’oeil die de illusie wekt van diepte. Omdat er geen geld meer was voor een echte koepel, schilderde Pozzo een verbluffend realistische vervanger.
Mooiste kerken van Rome buiten de gebaande paden
#10 Santa Maria sopra Minerva
Naast het Pantheon vind je de Basilica Santa Maria sopra Minerva, een van mijn favorieten in Rome. Het is een van de weinige kerken in gotische stijl en het diepblauwe plafond met sterren is uniek. De naam verwijst naar de resten van een Romeinse tempel gewijd aan de godin Minerva, die hier eerder zou hebben gestaan. In werkelijkheid stond die een paar meter verderop en was hier een ander bouwwerk te vinden. De huidige kerk werd gebouwd in de dertiende eeuw en is een van de weinige gotische bouwwerken in Rome.
Het haast saaie exterieur staat in contrast met het weelderige interieur met fresco’s, kleurrijke ramen en beelden van grote kunstenaars zoals Michelangelo. Een van de belangrijkste kunstwerken is Michelangelo’s ‘Christus de Verlosser’, te vinden naast het altaar. Ook ligt de heilige Catharina van Siena hier begraven. Voor de kerk staat een van Bernini’s meest bijzondere creaties: een olifantenbeeld met een Egyptische obelisk op zijn rug.
#11 Basilica di Santa Sabina
Basilica di Santa Sabina vind je hoog op de Aventijn, een van de zeven heuvels waarop Rome is gesticht. Het is een van de best bewaarde vroegchristelijke kerken in Rome. De kerk werd gebouwd in de vijfde eeuw en is totaal anders dan de uitbundige, rijkelijk versierde kerken van Rome.
De houten deur van de kerk is een van de oudste nog bestaande christelijke kunstwerken. Deze deur uit ongeveer 430 bevat gedetailleerde houtsnijwerken van Bijbelse scènes. Binnenin is het ontwerp sober en elegant, met originele Korinthische zuilen en een lichte, open apsis. Het oogt misschien zelfs wat saai na alle pracht en praal in de rest van Rome.
Wat mij betreft is het belangrijkste hoogtepunt dan ook het uitzicht vanaf de tuinen. Omdat de Santa Sabina bovenop de Aventijn ligt heb je vanaf deze tuinen een prachtig uitzicht over Rome, waaronder over het Colosseum, Forum en Circus Maximus die vlakbij liggen.
#12 Chiesa di Santa Maria della Vittoria
Santa Maria della Vittoria is een kleine maar indrukwekkende barokkerk uit de zeventiende eeuw, gebouwd voor de karmelietenorde. De kerk is beroemd vanwege het meesterwerk van Gian Lorenzo Bernini: ‘De Extase van de Heilige Theresia’. Dit beeldhouwwerk in de kapel van de familie Cornaro beeldt een mystieke ervaring van de heilige Theresia van Ávila uit.
Het wordt gezien als een van zijn meesterwerken, maar heeft ook nogal wat commotie veroorzaakt. Het beeldhouwwerk toont Theresia van Ávila op het moment dat aan haar een engel verschijnt. Volgens de legende zou zij meerdere keren met een lans in haar hart zijn gestoken, waardoor hij haar in extase voor God achterliet. De vertaling van Bernini heeft wat seksueels. Zoek het beeld op en bepaal wat je er zelf van vindt.
#13 Santa Maria in Cosmedin
Santa Maria in Cosmedin is een middeleeuwse kerk die bekend staat om de Bocca della Verità, de ‘Mond der Waarheid’. Zelf is de kerk een voorbeeld van Romaanse architectuur en dat is wat saai in vergelijking met de barokke kerken vol marmer en goud. De rijen mensen komen dan ook niet voor de kerk, maar voor die Bocca della Verita.
In het voorportaal van de kerk staat een grote schijf met daarin een gezicht gehandhaafd. Volgens de legende kan je je hand niet in de mond doen en tegelijkertijd een leugen vertellen zonder je hand te verliezen. Als je alleen het beeld wil zien, hoef je gelukkig niet in de rij staan. Je kan dan door het hek gluren en zien hoe massa’s toeristen hun hand in het beeld leggen.
#14 Santa Maria della Concezione dei Cappuccini
Santa Maria della Concezione staat vooral bekend om de Kapucijnercrypte, een intrigerende en enigszins macabere bezienswaardigheid in Rome. De kerk zelf werd in 1626 gebouwd door kardinaal Antonio Barberini, een lid van de invloedrijke Barberini-familie en kapucijner monnik.
De crypte onder de kerk is versierd met de botten van duizenden kapucijner monniken. Elk deel van de crypte is ingericht met schedels, beenderen en skeletten die op een haast artistieke wijze zijn geordend. Het is daarmee een wat lugubere, maar ook fascinerende plek.
#15 San Clemente
San Clemente is een van de meest bijzondere kerken in Rome vanwege haar gelaagde geschiedenis. De huidige basiliek uit de twaalfde eeuw staat bovenop een kerk uit de vierde eeuw, die op haar beurt werd gebouwd over een Romeins huis en een Mithrastempel uit de eerste eeuw.
Het bovenste deel van de kerk heeft een prachtig apsismozaïek met het levensboommotief, dat symbool staat voor de kruisiging en de wederopstanding. Een verdieping lager vind je fresco’s uit de vroege middeleeuwen met Bijbelse en historische scènes. In de Romeinse laag ontdek je de restanten van een huis en een tempel gewijd aan de mysterieuze god Mithras.
#16 Santa Prassede
Santa Prassede is een van de meest indrukwekkende kerken in Rome voor vroege christelijke kunst. Deze kerk uit de negende eeuw is gewijd aan de heilige Praxedis, een vroege martelaar die bekendstaat om haar toewijding aan de zorg voor vervolgde christenen. De kerk bevindt zich in een onbeduidende straatje op een steenworp afstand van de beroemde Santa Maria Maggiore en wordt misschien juist daarom vaak over het hoofd gezien.
De binnenkant van Santa Prassede is uitbundig versierd met Byzantijnse mozaïeken die tot de best bewaarde van Rome behoren. De kapel van Zeno is volledig bedekt met mozaïeken van gouden sterren, engelen en heiligen. Even indrukwekkend vind ik het houten cassetteplafond en de fresco’s op de muren.
#17 San Luigi dei Francesi
San Luigi dei Francesi is een parel voor kunstliefhebbers. Deze kerk uit de zestiende eeuw is het nationale kerkgebouw van Frankrijk in Rome en ligt vlak bij Piazza Navona. De kerk werd gefinancierd door Franse koningen en gewijd aan koning Lodewijk IX, die later heilig werd verklaard. Het gebouw heeft een indrukwekkend interieur met prachtige schilderijen en details waar je duidelijk de Franse invloed in terug kunt zien.
Maar terug naar die kunstliefhebbers, want de kerk staat vooral bekend om zijn schilderijen. Het hoogtepunt van een bezoek aan San Luigi dei Francesi is de Contarellikapel, waar drie meesterwerken van Caravaggio te zien zijn. Deze schilderijen, gewijd aan het leven van de heilige Mattheüs, tonen Caravaggio’s kenmerkende gebruik van clair-obscur en dramatische expressie. Vooral ‘De Roeping van Mattheüs’ is wereldberoemd vanwege het krachtige contrast tussen licht en schaduw. De kerk is gratis toegankelijk.
#18 Santo Stefano Rotondo
Santo Stefano Rotondo is een van de onbekende parels van Rome. Het is een van de meest unieke kerken in de stad dankzij haar ronde vorm, een ontwerp dat is geïnspireerd op het Heilig Graf in Jeruzalem. De kerk werd in de vijfde eeuw gebouwd en is gewijd aan Sint-Stefanus, de eerste christelijke martelaar. Deze architectuur met cirkels en een open middenruimte geeft de kerk een bijzondere uitstraling en maakt haar weer totaal anders dan de meeste basilieken in de stad.
Binnen word je geconfronteerd met ietwat gruwelijke fresco’s die de marteldood van heiligen afbeelden. Deze schilderingen uit de zeventiende eeuw zijn zo gedetailleerd dat ze een bijna encyclopedische weergave van martelmethoden bieden. Gelukkig was er tijdens mijn bezoek met mijn 3-jarige dochter een trouwdienst gaande, dus hebben we de fresco’s niet uitgebreid bestudeerd en de gruwelijkheden gemist.
#19 San Pietro in Vincoli
San Pietro in Vincoli is een kerk die je niet mag missen als je geïnteresseerd bent in de kunst van Michelangelo. De kerk werd in de vijfde eeuw gebouwd om de ketenen van Sint-Petrus te bewaren. Volgens de legende zouden dit de ketenen zijn waarin hij gevangen zat in Jeruzalem. Deze relikwieën worden bewaard in een glazen reliekhouder onder het altaar en trekken jaarlijks duizenden pelgrims.
Het beroemdste kunstwerk in de kerk is Michelangelo’s Mozes, een imposant marmeren beeld dat deel uitmaakt van het grafmonument van paus Julius II. De krachtige uitstraling van Mozes, met gespierde armen en intense ogen, maakt dit beeldhouwwerk een van de meest indrukwekkende meesterwerken van Michelangelo. De kerk zelf is relatief eenvoudig, maar dit iconische beeld maakt San Pietro in Vincoli een absolute aanrader tijdens je bezoek aan Rome.
#20 Santa Maria degli Angeli e dei Martiri
Santa Maria degli Angeli e dei Martiri is een indrukwekkende kerk ontworpen door Michelangelo en gebouwd in de zestiende eeuw binnen de ruïnes van de Thermen van Diocletianus. Het idee om een kerk in deze antieke baden te bouwen, kwam van paus Pius IV, die de monumentale ruimte wilde omvormen tot een christelijk heiligdom. De imposante zuilen en het enorme formaat van de kerk laten nog duidelijk zien dat het gebouw oorspronkelijk deel uitmaakte van een Romeins badhuis.
Het interieur is verder rijkelijk versierd met marmer en beelden, maar het zijn de originele thermen-elementen die de kerk een unieke uitstraling geven. Een bijzonder aspect van de kerk is de meridiaanlijn die in de vloer is ingebouwd. Deze astronomische lijn werd in 1702 toegevoegd om de tijd en kalender nauwkeuriger te bepalen. Het zonlicht dat door een kleine opening in de muur valt, maakt het mogelijk om exacte tijdmetingen te doen.
Bewaar deze blog op Pinterest om later te herlezen:
