Als je wilt fietsen in Spanje, is het hoog tijd om kennis te maken met de Via Verdes de Espana! Deze unieke fietsroutes brengen je naar de mooiste landschappen, zijn erg toegankelijk en bieden vanwege hun bijzondere verleden als spoorlijnen een unieke ervaring. Wij fietsten op onze twee lange camperreizen door Spanje meerdere van deze routes, verspreid over het land, en zijn heel erg groot fan. In deze blog vertellen we je meer over deze bijzondere fietsroutes, inclusief praktische tips en een overzicht van een aantal aanraders.
Wat is een Via Verde?
De Vias Verdes de Espana, letterlijk: ‘Groene Wegen’ in Spanje, zijn een uniek fenomeen dat natuurliefhebbers, fietsers en wandelaars een bijzondere manier biedt om de rijke natuur en cultuur van het land te verkennen. Deze paden zijn voortgekomen uit een initiatief om oude, niet meer gebruikte spoortrajecten nieuw leven in te blazen door ze om te vormen tot recreatieve routes. Deze transformatie heeft geresulteerd in een netwerk van wegen die zich uitstrekken over het hele land, waarbij elke Via Verde zijn eigen unieke landschappen en bezienswaardigheden heeft.
In tegenstelling tot de soms uitdagende bergpaden die Spanje rijk is, bieden de Vias Verdes over het algemeen een meer toegankelijke fietsroute. Het oorspronkelijke ontwerp van de spoorwegen, gericht op minimale hellingen voor treinen, zorgt ervoor dat deze paden overwegend vlak zijn, waardoor ze een ideaal alternatief bieden voor wie steile beklimmingen en snelle afdalingen wil vermijden. Dit betekent overigens niet dat ze volledig vlak zijn; vaak is er sprake van een lange, gestage helling, waardoor een zekere inspanning vereist is, maar dan zonder de extreme uitdagingen van bergfietsen.
Een bijzonder kenmerk van vele Vias Verdes is de aanwezigheid van de vele tunnels en viaducten, overblijfselen van hun verleden als spoorweg. Het fietsen of wandelen door deze constructies biedt een unieke ervaring, omgeven door de architectuur en ingenieurskunst van Spanje’s oude spoorwegstelsel.
De ‘groene wegen’ zijn bedoeld voor zowel fietsers als wandelaars, maar wij geven de voorkeur aan fietsen. De routes zijn vaak best lang en al lopend kan je er maar een kort deel van zien. Te fiets kan je vaak al niet de hele fietsroute afleggen, maar krijg je er wel het meest van mee.
Praktisch: hoe kom je aan een fiets voor een Via Verde
Wanneer je de Vias Verdes in Spanje wilt verkennen, sta je voor de keuze: neem je je eigen fiets mee of huur je ter plaatse? Beide opties hebben hun voor- en nadelen, afhankelijk van je situatie en voorkeuren.
Huurfietsen bieden gemak omdat je niet zelf een fiets naar Spanje hoeft mee te nemen. Vooral bij de meest toeristische Vias Verdes vind je verhuurlocaties, maar dat is dus niet bij iedere route. Vooral wanneer je met kinderen reist, kan het vinden van geschikte fietsen met kinderzitjes een uitdaging zijn. De beschikbaarheid van huurfietsen kan variëren, en je bent afhankelijk van de openingsdagen en -tijden van de verhuurpunten.
Aan de andere kant biedt zelf een fiets meenemen, zoals wij deden achterop onze camper, een grotere vrijheid. Je kunt de Vias Verdes op elk gewenst punt starten, zonder je zorgen te maken over de beschikbaarheid of openingsdagen van fietsverhuurpunten. Deze optie vereist natuurlijk wel meer voorbereiding, aangezien je de fietsen helemaal vanuit Nederland moet meenemen. Wij vonden dat uiteindelijk de moeite waard, omdat we op onze reis door Spanje meerdere via verde-fietsroutes hebben gereden.
Dan is goed om stil te staan bij welk type fiets het meest handig is. Uit onze ervaring blijkt dat de ondergrond van de Vias Verdes kan variëren van asfalt tot ‘dirt roads’ tot zelfs grind. Wij hebben de fietsroutes uitgeprobeerd met een elektrische mountainbike, een elektrische stadsfiets en een wielrenfiets. De wielrenfiets had soms veel moeite met de ondergrond en lekke banden bleken geen uitzondering.
Een e-bike vonden wij erg prettig. Door de elektrische ondersteuning, wordt het rijden over langere afstanden en het overwinnen van hellingen een stuk comfortabeler, wat vooral welkom is op de soms verraderlijk lange, maar gestage stijgingen die je op deze routes kunt tegenkomen. De ondergrond vonden wij vaak geen probleem met een elektrische stadsfiets; een mountainbike lijkt ons alleen nodig bij slecht onderhouden vias verdes en die kan je ook prima vermijden.
Kortom, als je meerdere fietsroutes wilt rijden, is het een aanrader om zelf fietsen vanuit Nederland mee te nemen. We raden je dan van harte aan om te kiezen voor een elektrische fiets. Heb je nog geen e-bike, dan is het tijd er snel een aan te schaffen! Bij Amslod heb je enorm veel keuze uit allerlei verschillende elektrische fietsen, zowel voor mannen als vrouwen, passend binnen jouw budget.
De Vias Verdes van Spanje op de kaart
Wil je alle groene fietsroutes van Spanje handig op jouw eigen Google Maps-kaart zien? Klik dan op dit Via Verde-overzicht en je hebt ze altijd bij je!
De 8 mooiste Vias Verdes van Spanje
#1 Via Verde de la Sierra (Andalusië)
De Via Verde de la Sierra is een schitterende route die zich uitstrekt over 36 kilometer door het bergachtige landschap tussen Puerto Serrano en Olvera, in de provincies Cádiz en Sevilla. Deze ‘groene weg’ loopt langs de rivieren Guadalete en Guadalporcún en voert je door adembenemende landschappen, waaronder het natuurreservaat Peñón de Zaframagón, bekend om de grootste kolonie gieren in Europa, en de eeuwenoude boom Chaparro de la Vega.
Een van de unieke aspecten van deze route zijn de vele, vele tunnels die door de bergen zijn uitgehouwen. Fietsers en wandelaars passeren tientallen tunnels, waarvan sommige zo lang zijn dat het einde vanuit de ingang niet zichtbaar is. De langste tunnel meet wel een kilometer. Veel van de langere tunnels zijn voorzien van verlichting die automatisch aanspringt, waardoor de ervaring zowel fascinerend als veilig is.
De Via Verde de la Sierra begint in het charmante stadje Olvera, een van de beroemde ‘witte dorpen’ van Andalusië, of in Puerto Serrano, waar in beide plaatsen gemakkelijk fietsen kunnen worden gehuurd. Olvera, bekend om zijn schoonheid en spectaculair uitzicht vanaf het kasteel, is een perfect startpunt voor de route, vooral omdat het pad vanaf hier overwegend bergafwaarts loopt richting Puerto Serrano. Onderweg kom je langs het interpretatiecentrum van Zaframagón, waar je meer kunt leren over de gieren, en passeer je het station van Coripe, dat een interessante tussenstop biedt.
Wij huurden voor deze route mountainbikes, maar het is goed om te weten dat dit niet per sen nodig is. Op de Via Verde de la Sierra rijd je op redelijk goede dirt roads, wat ook op een normale stadsfiets kan. Fietsen kunnen gehuurd worden bij de startpunten in Olvera en Puerto Serrano.
Pak voor het gemak online de volledige kaart op de officiële website van de Via Verde de la Sierra erbij. Je ziet daarop alle viewpoints, rustpunten, fietsverhuurlocaties, etc.
#2 Via Verde del Zafan (Catalonië)
De Via Verde del Zafan is een van de langste Via Verdes in Spanje. Deze route wordt daarom meestal in meerdere trajecten opgedeeld en de namen van die trajecten worden vaak door elkaar gehaald met die van de hele route. De Del Zafan-greenway heeft daarom ook maar liefst 44 tunnels!
Het startpunt is Valdealgorfa, een dorpje gelegen op een hoogte van 500 meter. Vanaf daar gaat de route voornamelijk bergafwaarts, waarbij je donkere tunnels en voormalige spoorbruggen passeert. Langs de route vind je verlaten stationnetjes, waarvan er een aantal in een café of accommodatie zijn omgetoverd.
Halverwege de Via Verde ligt Horta de San Juan, een dorpje waar Pablo Picasso zich liet inspireren door de ongerepte natuur. Het lokale Picasso Centre eert de kunstenaar met reproducties van werken die hij hier maakte, variërend van zijn blauwe periode tot het kubisme.
De route eindigt in het plaatsje Tortosa, maar echte fanatiekelingen kunnen nog doorfietsen. Zo wordt vaak het Natuurpark Delta de l’Ebre aanvullend bezocht. In dit vlakke moerasgebied met rijstvelden en watervogels kan je ook prachtig fietsen!
Wil je een deel van deze lange route fietsen? Begrijpelijk, dat deden wij ook. Raadpleeg de informatie op de officiële website van de Via Verde del Zafan om de afzonderlijke trajecten te bestuderen en een keuze te maken. Daar vind je ook terug op welke locaties je een fiets zou kunnen huren.
De Vía Verde del Plazaola slingert zich door Navarra en Gipuzkoa en volgt het traject van een oude spoorlijn die ooit Pamplona met San Sebastián verbond, waarbij deels een rivier wordt gevolgd. In de lente van 2000 werd het oude spoortraject een nieuw leven ingeblazen met de opening van het eerste stuk tussen Lekunberri en de Uitzi-tunnel. Inmiddels strekt het pad zich uit over 68 kilometer!. Bovendien ligt er een plan klaar om nog eens 12,5 kilometer aan het pad toe te voegen door het traject tussen Sarasa en Pamplona te herstellen.
De Vía Verde del Plazaola doorkruist prachtige landschappen, waarbij je oude spoorelementen passeert. Denk aan tunnels, bruggen en stations. Het meest bijzonder is de Uitzi-tunnel. Deze is met zijn 2,7 kilometer de langste tunnel in het Europese netwerk van groene wegen. Helaas was deze belangrijke bezienswaardigheid op de route gesloten, toen wij hier waren. Om te voorkomen dat we ver om zouden moeten fietsen, kozen wij ervoor om pas na de tunnel te parkeren en onze fietstocht te starten.
De volledige route is best lang, dus het is aan te raden om een deel ervan te kiezen. Raadpleeg de informatie op de officiële website van de Via Verde del Plazaola om de volledige route te bestuderen en een keuze te maken. Daar vind je ook terug op welke locaties je een fiets zou kunnen huren en een mooie kaart met de exacte route, inclusief waterpunten en rustpunten.
De Vía Verde del FC Vasco Navarro, ook bekend als “El Trenico”, biedt een prachtige route van Estella/Lizarra naar het Puerto de Arlabán, via Vitoria/Gasteiz. Deze route, rijk aan spoorerfgoed, neemt je mee door diverse landschappen waaronder bossen, graanvlaktes en bergen. Je passeert charmante stadjes en dorpen via stations, viaducten, loopbruggen en tunnels. Hoogtepunten zijn de Arquijas-tunnel en het viaduct van Arquijas.
Wij fietsten het deel van station Ancin, met zijn prachtige gratis camperplaats, naar Zúñiga. Zo passeerden we twee van de hoogtepunten van deze fietsroute: de 1.415 meter lange Arquijas-tunnel en het viaduct van Arquijas, die de rivier de Ega overspant met 9 bogen en 30 meter hoog.
De route heeft overigens nog meer tunnels en viaducten. In totaal zijn er 8 tunnels en 3 viaducten. De bekendste is de Laminoria-tunnel van 2.250 meter lang. Helaas is die door aardverschuivingen en overstromingen niet meer begaanbaar. De route volgt hier dus even niet de oude spoorlijn, maar maakt een omweg. Die is overigens echt flink steil, dus we raden je aan om jouw fietstocht zo te plannen dat je het deel voor of na de tunnel rijdt. Je vindt meer praktische informatie, inclusief een routekaart, op de webpagina van de Via Verde del FC Vasco-Navarro.
#5 Via Verde del Noroeste (Murcia)
De Vía Verde del Noroeste, gelegen in de regio Murcia, strekt zich uit over 76,8 km en omvat met 9 viaducten, 1 metalen brug en 6 tunnels. Deze route voert je door heel gevarieerd landschappen van boomgaarden tot maanlandschappen en van dennen- tot amandelbomen, die charmante stadjes omlijsten. Alles is zo ontzettend fotogeniek dat je je afvraagt waarom dit landschap niet door hordes toeristen worden bezocht.
Wat wij niet wisten toen wij deze route fietsten, is dat dit bovendien een soort pelgrimstocht vanuit Murcia is. Het einddoel is Caravaca de la Cruz, een van de vijf heilige steden van het christendom, erkend door paus Johannes Paulus II in 1998. Andere heilige steden zijn bekende plekken als Rome, Jeruzalem en Santiago de Compostela en het onbekende klooster van Santo Toribio de Liébana dat we eerder bezochten in Picos de Europa in Noord-Spanje. Elke zeven jaar viert de stad een eeuwig heilig jubileumjaar, wat een populair feest is in deze regio. De rest van het jaar trekt het stadje vooral bezoekers met haar mooie kerk, sfeervolle straten en monumentale kasteel.
Voor meer details over deze route en een uitgebreide kaart verwijzen we je graag door naar de officiële website van de Via Verde del Noroeste.
#6 Via Verde de Lucainena de las Torres (Andalusië)
De Via Verde de Lucainena de las Torres, met zijn 15,54 kilometer, is een juweel onder de Vías Verdes van Spanje. Het startpunt is het schattige Lucainena de las Torres, erkend als een van Spanje’s mooiste dorpen. Met die status hadden we meer van het dorpje verwacht, maar het is zeker mooi en lieflijk met een prachtige ligging tegen een berg op.
Het is vooral de combinatie met de via verde die Lucainena de las Torrres de moeite waard maakt. Deze route slingert zich door adembenemende landschappen die ons echt hebben verrast. Vooral het gedeelte na de tunnel, waar de route door een kloof leidt, was voor ons een absoluut hoogtepunt.
Wat ons opviel is dat, waarschijnlijk juist omdat deze route korter is dan andere Vías Verdes, het een geliefde plek is voor wandelaars. Dit was de eerste keer dat we meer wandelaars dan fietsers tegenkwamen, waarmee dit een route is die juist ook een aanrader is voor reizigers zonder een fiets. Een fietsverhuur is er overigens ook niet.
Je kan gedetailleerde informatie vinden op de officiële website van Via Verde de Lucainena de las Torres en op viasverdes.com.
#7 Via Verde del Aceite (Andalusië)
Duik in het hart van Andalusië en fiets de Via Verde del Aceite. Ooit was dit de route waarlangs de ‘Tren del Aceite’, volgeladen met olijfolie en andere goederen, zijn weg baande door de uitgestrekte olijfboomgaarden van de provincies Jaén en Córdoba. De naam van deze groene fietsroute verwijst nog steeds naar deze geschiedenis.
De Via Verde del Aceite is de langste Vias Verdes van Andalusië en strekt zich uit over 127,38 kilometer. Je fietst langs adembenemende metalen viaducten, door vier tunnels, en langs enkele van de meest ongerepte landschappen. Je vindt langs de route twaalf herstelde stations, waaronder het Doña Mencía Station dat nu dienstdoet als restaurant en fietscentrum, en het Cabra Station dat is omgevormd tot een hostel met restaurant, speeltuin en camperplaats. Deze route is erg goed ontwikkeld met veel voorzieningen en ook fietsverhuur op meerdere punten.
Voor wie zich verder wil verdiepen in deze prachtige route of specifieke details zoekt zoals kaarten, informatie over fietsverhuur, stations en locaties, verwijzen we je graag naar de officiële website van de Via Verde del Aceite.
#8 Via Verde de la Senda del Oso (Asturië)
In het noorden van Spanje, niet ver van de stad Oviedo, ligt in de groene natuur van Asturië de prachtige route van de Via Verde de la Senda del Oso. Deze route is verbonden met het industriële verleden van Asturië: ooit reden hier mijnkarren beladen met ijzererts en kolen door de adembenemende landschappen van de Oso-valleien.
De Senda del Oso strekt zich uit over bijna 30 kilometer en is bekend om zijn lage moeilijkheidsgraad en goed gemarkeerde paden. De route is ook nog eens volledig geasfalteerd! Extra bijzonder is dat deze route niet alleen door een prachtig landschap gaat, maar ook de unieke kans biedt om een van de laatste populaties van de Cantabrische bruine beer in Europa van dichtbij te zien. Naast deze bijzondere bewoners van de valleien, nodigt de route je uit om te genieten van groene bossen, historische spoortunnels en geologische formaties. .
Deze via verde heeft een bijzondere Y-vorm, waardoor het goed is om tevoren te bedenken welke van de poten van de Y je wilt fietsen. Voor meer informatie, waaronder de routekaart, moet je zijn op de officiële website van de Via Verde de la Senda del Oso.
